Aangepaste rekenmachines Daar kan je op rekenen !
Jeroen Baldewijns

Rekenen blijft ongetwijfeld een zeer belangrijke basisvaardigheid in het onderwijs. Daarom volgt hier een overzicht van de in Nederland en Vlaanderen verkrijgbare rekenmachines die bruikbaar zijn voor niet- en slechtzienden.

**********
TABEL 1: Producten
**********
-Basisrekenmachine (producent): UT 8825 (Ultmost)
-Gegevensweergave: Franssprekend
-Technische fiche: p. 38
----------
-Basisrekenmachine (producent): UT 6691 (Ultmost)
-Gegevensweergave: Franssprekend
-Technische fiche: p. 37
----------
-Basisrekenmachine (producent): EL-640 (Sharp)
-Gegevensweergave: Engelssprekend
-Technische fiche: IM 6,4 (Dit toestel kwam reeds uitgebreid aan bod in onze vergelijkende test in IM 8,1 van maart '94.)
----------
-Basisrekenmachine (producent): UT 6638 (Ultmost)
-Gegevensweergave: Engelssprekend en grote cijfers
-Technische fiche: IM 8,1 (Dit toestel kwam reeds uitgebreid aan bod in onze vergelijkende test in IM 8,1 van maart '94.)
----------
-Wetenschappelijke rekenmachine (producent): Galixa (HandyTech)
-Gegevensweergave: Nederlands-, Frans- of Engelssprekend
-Technische fiche: IM 7,3 (Dit toestel kwam reeds uitgebreid aan bod in onze vergelijkende test in IM 8,1 van maart '94.) (Tot voor kort heette dit toestel "Galaxy" en dit is ook de naam die gebruikt werd in de technische fiche en het testverslag waarnaar we verwijzen.)
----------
-Wetenschappelijke rekenmachine (producent): Galixa Braille (HandyTech)
-Gegevensweergave: Braille en Nederlands-, Frans- of Engelssprekend
-Technische fiche: p. 34
----------
-Wetenschappelijke rekenmachine (producent): AudioCalc EC 9056

(Centre Louis-H‚bert)
-Gegevensweergave: Engelssprekend
-Technische fiche: p. 32
----------
-Wetenschappelijke rekenmachine (producent): AudioCalc EC 9056-AF (Centre Louis-H‚bert)
-Gegevensweergave: Engelssprekend
-Technische fiche: p. 33
----------
-Wetenschappelijke rekenmachine (producent): Talking Scientific Calculator DE24 (RNIB)
-Gegevensweergave: Engelssprekend
-Technische fiche: IM 11,3
----------
-Rekenmachineprogramma (producent): The Commandline Calculator (RL Veldt) (Van de Quick Calculator en The Commandline Calculator hebben we een demoversie op de diskette gezet. Abonnees van de andere drukvormen kunnen deze programma's bij de redactie opvragen.)
-Gegevensweergave: Als ASCII-tekst onder MS-DOS
-Technische fiche: p. 36
----------
-Rekenmachineprogramma (producent): Quick Calculator (RL Veldt) (Van de Quick Calculator en The Commandline Calculator hebben we een demoversie op de diskette gezet. Abonnees van de andere drukvormen kunnen deze programma's bij de redactie opvragen.) (Er bestaat een 16-bit-versie voor Windows 3.1 en een 32-bit-versie voor Windows 95.)
-Gegevensweergave: In tekstvenster op Windows-bureaublad
-Technische fiche: p. 35 **********

1. Basisrekenmachines
Onder basisrekenmachines verstaan we toestellen waarbij de functionaliteit beperkt is tot de vier basisbewerkingen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen), eventueel aangevuld met een eenvoudige procentberekeningsfunctie, een klokje (al dan niet met datum- en wekfunctie) en een geheugen. De genoemde toestellen zijn niet speciaal voor visueel gehandicapten ontworpen maar hebben spraak meegekregen als commercieel argument voor de "Gadget-markt". Dat merk je aan de lage prijs en aan het feit dat meestal niet alles wat er op het scherm verschijnt ook echt uitgesproken wordt.
De eerste twee rekenmachines in de tabel zijn nieuwe modellen van Ultmost die beide als extraatje een sprekend klokje met een muzikaal alarm bieden. De UT 6691 hebben we kunnen uitproberen en wat vooral opvalt is dat de spraakkwaliteit er bij de nieuwere Ultmost-toestellen enorm op vooruit is gegaan.
De twee overige basisrekenmachines in de tabel werden in '94 uitgetest en zijn sindsdien niet gewijzigd. Voor verdere informatie verwijzen we dan ook naar het testverslag in IM 8,1 en naar de technische fiches in IM 6,4 en in IM 8,1 (toen droeg de Ultmost UT 6638 de naam Ultmost Big Number 09). Van deze twee toestellen geven we de recente leveranciers en prijzen (inclusief BTW):
*Ultmost UT 6638:
-Blindenzorg Licht en Liefde, KMB: model zonder oortelefoonaansluiting: 605 BEF / 15 euro
-WorldWide Vision: model zonder oortelefoonaansluiting: 69,5 NLG / 31 euro, model met oortelefoonaansluiting (inclusief oortelefoon): 99 NLG / 45 euro
*Sharp EL-640 (van dit toestel schijnt er een nieuwe versie op komst te zijn):
-Brailleliga: 7.165 BEF / 178 euro
-WorldWide Vision: 349 NLG / 158 euro

Tot slot melden we nog dat je in de gewone handel rekenmachines van diverse bekende merken kan vinden die voor sommige slechtzienden goed bruikbaar zijn. We denken vooral aan zakrekenmachines met een extra groot LCD-scherm en aan bureaurekenmachines met grote lichtgevende cijfers in het scherm.

2. Wetenschappelijke rekenmachines
Terwijl we bij de vergelijkende test van maart '94 nauwelijks aangepaste wetenschappelijke rekenmachines konden vinden, stellen we nu vast dat er in Nederland en Vlaanderen maar liefst vijf dergelijke toestellen aangeboden worden.
Naast de functies van de basisrekenmachines bieden deze apparaatjes een waaier van wetenschappelijke en soms ook statistische functies. Daarom zijn ze met name voor het middelbaar en hoger onderwijs zeer geschikt.
Deze toestellen zijn, in tegenstelling tot de basisrekenmachines, speciaal voor visueel gehandicapten ontworpen. Dit is duidelijk merkbaar aan de prijs maar ook aan de doordachte spraakfuncties: een oortelefoonaansluiting is doorgaans voorzien en de foutboodschappen en indicaties in de rand van het LCD-scherm worden uitgesproken.

"Galixa" is de nieuwe naam die Handy Tech voor zijn Galaxy Speech rekenmachine bedacht. Buiten de toevoeging van Nederlandse spraak is dit toestel nauwelijks gewijzigd. De eerder gepubliceerde technische fiche en testresultaten zijn dus nog relevant. De plaats van de Galaxy Braille wordt voortaan ingenomen door de Galixa Braille. Het grootste verschil met zijn voorganger is dat hij braille met spraak combineert.
De Talking Scientific Calculator DE24 en de beide AudioCalc- modellen waren reeds geruime tijd in respectievelijk Groot-Brittanni‰ en Canada op de markt en hebben nu ook de weg naar Nederland en Vlaanderen gevonden.
Van de 2 toestellen waaraan we in dit nummer geen technische fiche wijden, zijn dit de recente leveranciers en prijzen (inclusief BTW):
*Talking Scientific Calculator DE24:
-WorldWide Vision: 1.349 NLG / 612 euro
*Galixa:
-Blindenzorg Licht en Liefde, Brailleliga: prijs op aanvraag Data Braille Service: 26.500 BEF / 657 euro, Integra: 24.990 BEF / 620 euro
-WorldWide Vision: 1.549 NLG / 703 euro
**********
TABEL 2: Rekenmachine-functies (met mogelijke toetsenopschriften)
**********
Functies die doorgaans beschikbaar zijn op een basis- (B), een wetenschappelijke (W), een statistische (S) of een financi‰le (F) rekenmachine worden door de letters tussen haakjes aangegeven.
----------
-Basisbewerkingen: + - x ö
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Positieve of negatieve getallen
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Vierkantswortel
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Procent (%)
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Geheugen(s) (M+ M- MR MC STO RCL SUM)
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Klokfuncties (uur, datum, alarm, chronometer,...)
-Beschikbaarheid: B W S F
----------
-Diverse functies: Haakjes
-Beschikbaarheid: W
----------
-Diverse functies: Conversiefuncties (cm / inch, cm / foot, km / mile, kg / pnd, liter / gallon, øC / øF, ...)
-Beschikbaarheid: (W)
----------
-Wetenschappelijke functies: Algebra‹sche functies (x tot de macht 2, y tot de macht x, vierkantswortel van x, x-ste machtswortel van y, 1/x, x tot de macht -1 faculteit van x)
-Beschikbaarheid: W F S
----------
-Wetenschappelijke functies: Constanten (pi, e, zelf te defini‰ren constante)
-Beschikbaarheid: W
----------
-Wetenschappelijke functies: Logaritmische functies (log, ln)
-Beschikbaarheid: W F
----------
-Wetenschappelijke functies: Trigoniometrische functies (sin, cos, tan, arcsin, arccos, arctan, resultaat in 100-delige graden, 60-delige graden of radialen)
-Beschikbaarheid: W
----------
-Wetenschappelijke functies: Wetenschappelijke notatie (9.9999999- 99)
-Beschikbaarheid: W
----------
-Wetenschappelijke functies: Exponenti‰le notaties (e tot de macht x, 10 tot de macht x)
-Beschikbaarheid: W
----------
-Wetenschappelijke functies: Afrondingsfuncties (FIX)
-Beschikbaarheid: W, F
----------
-Statistische functies: (gewogen) gemiddelde, correlatie, variantie, standaardafwijking, ...
-Beschikbaarheid: S, W
----------
-Financi‰le functies: rente, spaartermijn, afschrijvingen, diverse koersen, cash-flow,...
-Beschikbaarheid: F, S
==========

3. Rekenmachineprogramma's
Er bestaan talloze rekenmachineprogramma's, maar door hun visueel ge‹nspireerde toetsenbordinterface zijn ze niet altijd bruikbaar met GUI-toegangsprogramma's. De Commandline Calculator voor MS- DOS en de Quick Calculator voor Windows tonen geen toetsenbordje op het scherm, zijn veel meer tekstgeori‰nteerd en dus w‚l bruikbaar met een groot aantal hulpmiddelen.

4. Alternatieven
Tot slot willen we nog wijzen op alternatieven voor de klassieke rekenmachine. In onze vergelijkende test van geavanceerde memorecorders (zie in IM 13,1 van maart '99) meldden we dat de Voice Diary, de Parrot Plus en de Magnum een basisrekenmachine bieden. Daarnaast bieden veel notitietoestellen een (veelal wetenschappelijke) rekenmachine: beide Euroscope-modellen, Braille 'n Speak, Type 'n Speak, Braille Lite, NotaPhon, Manager NT, ClioNoteBraille en JunioNoteBraille. Verder treffen we rekenmachines aan in programma's van diverse pluimage. We denken bijvoorbeeld aan het ge‹ntegreerd pakket Personal Organizer (technische fiche in IM 12,3 van september '98) of sommige GUI- toegangsprogramma's (zoals Slimware Window Bridge en DraculaWin).

Naar inhoudsopgave