Infovisie Magazine, jaargang 14 - nummer 4, december 2000
Inhoud
Betaalbare PC-vergroting: een overzicht
Een aangepaste muziekopnamestudio, bestaat dat ?
Vergelijkende test: teksttelefoons op de computer
Productbespreking: WinBraille
Websitebesprekingen
European Disability Forum
REHACare
Technische fiches
Beeldschermloepen
Magnilink Colibri Reader
Magnilink Colibri Split
Magnilink Colibri Switch
Magnilink Uil
Nova
Prisma
SmartView CT
SmartView Ikon
SmartView MV
SmartView TX
SmartView Xtra
Videomatic Scala
Videomatic Semi S1-Schule
TL 1
Diverse programma's
NeWTel
Adressen leveranciers
Agenda
Jaarindex 2000: artikelen
Jaarindex 2000: technische fiches
Colofon
Beste lezer,
In dit eindejaarsnummer leert u meer over goedkope vergrotingsprogrammatuur,
over het opzetten van een muziekstudio voor een blinde operator en over
Windowssoftware om brailledrukkers aan te sturen, als apart programma of als
zogenaamde printerdriver.
Teksttelefoons zijn een onmisbaar hulpmiddel als mensen niet alleen visueel
maar ook auditief gehandicapt zijn of als ze niet kunnen spreken. Enkele
softwarepaketten worden in dit verband onder de loep genomen.
Naast de websitebeprekingen vindt u in dit nummer ook een schat aan technische
fiches, voornamelijk rond beeldschermloepen.
Achteraan is het jaaroverzicht opgenomen van de artikelen en fiches
verschenen in 2000.
Tot slot willen wij u er attent op maken dat samen met dit nummer een kleine
enquête gevoerd wordt rond uw verwachtingen ten opzichte van dit
tijdschrift. Wij zouden u willen vragen even tijd uit te trekken om onze
vragenlijst te beantwoorden.
Dit nummer is het laatste waar Jeroen Baldewijns als medewerker van Vlicht
Infovisie zijn steentje aan bijgedragen heeft. Wij willen hem hier hartelijk
bedanken voor zijn jarenlange inzet (meer dan tien jaar!), zowel op het gebied
van de dienstverlening als redactioneel voor Infovisie Magazine. Jeroen blijft
echter in de sector actief en misschien kunnen we, in een nieuwe structuur,
toch nog af en toe op hem een beroep doen.
De redactie wenst u veel leesplezier.
*Tieman heeft van 23 tot 27 oktober de nieuwe leesregel Braille Voyager 44 in Nederland geïntroduceerd. Op de hulpmiddelenbeurs bij de Brailleliga, in Brussel, werd de Voyager aan het publiek getoond van 12 tot 14 oktober. Deze leesregel wordt via de USB aansluiting gevoed door de computer, wat een behoorlijke besparing in gewicht en omvang met zich meebrengt. De leesregel weegt 1,2 kg en meet opgevouwen 240 x 330 x 25 mm. Hij kan uitgevouwen worden, zodat hij goed onder een standaard toetsenbord of onder een draagbare computer past. Het stroomverbruik ligt bij 5% van dat van de computer. De Voyager 44 kost in België 220.000 BEF / 5.454 EUR en in Nederland 11.550 NLG / 5.241 EUR, BTW niet inbegrepen.
*Het Leeskonijn is een nieuw, zelfstandig tekstherkenningstoestel met Nederlandse spraakweergave, geproduceerd en verkocht bij Erocos. Het bestaat uit drie delen: een ultra compacte Canon scanner, een systeemkast en een numeriek toetsenbordje voor de bediening. Het gebruikte tekstherkenningsprogramma is Cicero (Dolphin Systems). Voor de spraakweergave zorgt de Eurovocs, maar op aanvraag kan ook een andere synthetische stem geïnstalleerd worden. De richtprijs bedraagt ongeveer 200.000 BEF / 4.958 EUR. Meer inlichtingen bij Erocos.
*Koba Vision introduceert een hele reeks opstellingen (Koba 1000 tot 4000) van beeldschermloepen met PC-aansluiting. Het Koba 4000 systeem beschikt over hardwarematige vergroting, zodat een vergrotingsprogramma (zoals ZoomText) niet nodig is. Verder wordt er gebruik gemaakt van panoramische 16:9 Philips televisies die werken op 120 Hz, wat resulteert in een zeer stabiel beeld. Meer inlichtingen bij producent en leverancier Koba Vision.
*Op 19 oktober jongstleden heeft het College Voor Zorgverzekeraars (CVZ) in Nederland een besluit openbaar gemaakt over 40- versus 20-cellige brailleleesregels in de thuissituatie. Er wordt nu gesteld dat een 20-cellige brailleleesregel niet langer toereikend is voor het werken onder Windows. De regeling Hulpmiddelen verzet zich niet langer tegen de verstrekking van een 40-cellige brailleleesregel, al dan niet gecombineerd met synthetische spraakweergave. Dit is een verheugend besluit voor al diegenen die zich ingezet hebben om de 40-cellige brailleleesregel voor de thuissituatie in het verstrekkingsbeleid te krijgen.
*Sweetheart is de naam van een nieuwe Nederlandssprekende bloeddruk- en hartslagmeter. Functionele details zijn nog niet bekend. De prijs bedraagt ongeveer 20.000 BEF / 496 EUR. Meer inlichtingen bij leverancier Integra.
*De CeBox is een compacte afstandsbediening van 26,4 x 6,5 x 2,5 cm voor alle PC-aanpassingen (vergroting, spraak en braille) van producent Frank Audiodata. Deze ranke bedieningseenheid heeft twee draaiknoppen, een telefoontoetsenbordje, een schuifknop en een ingebouwde luidspreker. De CeBox wordt via USB door de PC (draagbaar of bureaumodel) gevoed, zodat geen batterijen of extra netadapter noodzakelijk zijn. Naar aanleiding van het uitkomen van deze CeBox start Ergra Engelen nu effectief met de verkoop van het volledige gamma Frank Audiodata hulpmiddelen. Meer inlichtingen bij Ergra Engelen.
*De Zoomax Vi is een nieuwe beeldschermloep op zwenkarm. De camera kan zowel voor dichtbij als voor veraf gebruikt worden. De Zoomax Vi kan naar keuze aangesloten worden op een gewone televisie, een PC-monitor of een PC, zodat 2 deelbeelden op één scherm tot de mogelijkheden behoren. Het geheel past in een koffertje dat ongeveer 4 kg weegt. De prijs bedraagt 99.580 BEF / 2.469 EUR, BTW inbegrepen. Meer inlichtingen bij Ergra Engelen.
*De Nederlandse leverancier LVBC heeft een nieuwe, opvouwbare beeldschermloep in zijn gamma opgenomen: Prisma. Hierover kan u een fiche lezen in dit nummer.
*Windows Millennium Edition (Me), de opvolger van Windows 98, heeft bijna geen toegevoegde waarde, ook niet voor visueel gehandicapten. In oktober werkten het spraaksyntheseprogramma Infovox en het vergrotingsprogramma Magic niet samen met Windows Me. De leveranciers zoeken naar een oplossing.
*Nieuws over de Rehacare beurs (18 tot 21 oktober): alle standhouders die gericht zijn op visueel gehandicapten hadden dit jaar besloten om in september gezamenlijk op REHAB in Nürnberg te exposeren in plaats van op Rehacare in Düsseldorf. Daarom is de oogst daar erg mager uitgevallen. Bij het Duitse bedrijf Etex kan optioneel handschriftherkenning bekomen worden bij het tekstherkenningspakket Recognita. Men kon het ons echter niet demonstreren. Bij datzelfde bedrijf werkt men tevens aan een draagbaar GPS navigatiesysteem dat in de eerste plaats ontwikkeld werd voor politie- en veiligheidsdiensten. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat hieruit ook een concrete toepassing voor visueel gehandicapten voortspruit. We hebben verder nog kennis gemaakt met de mensen van het Russische computercentrum voor de blinden: het Main Center of Computer Technologies van de All-Russian Society of the Blind (ARSB).
Betaalbare PC-vergroting, een overzicht
Jeroen Baldewijns
De laatste tijd zijn we weer een paar nieuwe vergrotingsprogramma’s uit
het publieke domein tegen het lijf gelopen, onder andere het ZoomPower
programma, dat onze elektronische abonnees op hun vorige IM-diskette vonden.
Tijd dus om, voortbordurend op de gelijkaardige artikelen uit, IM 12,2 en 12,3
van respectievelijk juni en september ‘98, nog eens een overzicht te
publiceren van portemonneevriendelijke PC-vergroters.
Bij dit soort programma’s willen we uitdrukkelijk vermelden dat ze niet
beschouwd kunnen worden als volwaardige vervangers van de traditionele
commerciële vergrotingsprogramma’s, zoals ZoomText Xtra of
LunarPlus. Daarentegen kunnen ze wel als alternatief gelden voor bijvoorbeeld
slechtzienden die geen hoge vergrotingseisen stellen en slechts sporadisch op
een computer werken of voor wie in zijn of haar commercieel vergrotingspakket
net die ene functie mist die een shareware-programmaatje wel aanbiedt.
1. Inleiding
We onderscheiden drie soorten programma’s:
*Vergrotingsprogramma’s, die qua functionaliteit het dichtst aanleunen bij
hun gekende professionele broertjes (zoals
ZoomText Xtra Level 1, Lunar, Magic,...). In, IM 12,2 van juni
‘98 beschreven we in deze categorie reeds Lunar Lite,
The Magnifier en MSAA Magnifier. Deze programma’s zijn nog
steeds verkrijgbaar (het laatste zit gratis bij de recente Windows-versies). In
paragraaf 2 bespreken we twee nieuwkomers: ZoomPower en BigShot.
*Elektronische loepjes, die een vergrootglas op het scherm tonen en daarin het
onderliggende beeld vergroten, een functie die we ook in sommige professionele
vergrotingsprogramma’s terugvinden. ZoomIn, dat in, IM 12,2 van juni
‘98 beschreven werd, is nog steeds verkrijgbaar en geldt als aanvulling op
Virtual Magnifying Glass en Dragnifier, die in paragraaf 3 besproken worden.
*Belangrijk om te weten is dat deze software doorgaans niet voor slechtzienden
geschreven werd, maar als hulpje voor grafische vormgevers, die details uit hun
werk soms tot op het beeldpunt nauwkeurig moeten kunnen zien. Vandaar dat deze
programma’s soms heel wat voorzieningen bevatten die voor een slechtziende
PC-gebruiker niet nuttig zijn of soms zelfs erg storend werken. Onze selectie
uit het grote aanbod is daarom gebaseerd op de volgende criteria:
-Het programma moet uiterst eenvoudig in het gebruik zijn.
-Overtollige functies moet je kunnen uitschakelen.
-Bruikbaarheid in combinatie met professionele vergrotingsprogramma’s moet
gegarandeerd zijn.
*Alternatieve muiscursor-programma’s, die ervoor zorgen dat de diverse
gedaanten van de muiscursor een ander uitzicht krijgen en daardoor opvallender
zijn voor de slechtziende PC-gebruiker. In, IM 12,3 van September ‘98
besteedden we een artikel aan Biggy, Toggle Mouse en de Microsoft Alternative
Mouse Pointers, die nog steeds verkrijgbaar zijn en goede concurrenten vormen
voor Meta Mouse, dat in dit artikel besproken wordt.
Voor de duidelijkheid willen we uw kennis van de diverse verschijningsvormen
van de muiscursor nog even opfrissen:
-Muispijl: standaardgedaante van de muiscursor.
-Tekstinvoercursor: het verticale streepje dat je gebruikt om te bepalen waar
je tekst zal intypen.
-Wachtcursor: zandloper die je aanspoort te wachten tot Windows een bepaalde
taak heeft uitgevoerd.
-Programma-opstartcursor: zandlopertje met pijltje ernaast dat aanzet te
wachten tot een toepassingsprogramma opgestart is.
-Hulpcursor: zandlopertje met vraagteken ernaast dat aanzet te wachten tot de
hulpfunctie opgestart is.
-Verbodscursor: verbodsbord dat aangeeft dat je een bestand of map naar een
verboden plaats aan het slepen bent.
-Vier vensterformaatcursors: dubbele horizontale, verticale of diagonale pijlen
die tonen dat je vensterranden kan vergroten.
-Verplaatsingscursor: in vier richtingen wijzende pijlen die aangeven dat je
het actieve venster kan verplaatsen.
-Precisieselectiecursor: kruis dat aangeeft dat je een gebied op het
schermbeeld moet selecteren.
2. Vergrotingsprogramma’s
2.1. ZoomPower
De vergrotingsmogelijkheden van dit programma worden ingesteld via een
dialoogvenster, dat twee basisfuncties biedt: "FullSizeView" en
"FullTimeZoom". De eerste functie vergroot het volledige schermbeeld,
waarbij je kan navigeren met de muis of via de toetsen van het numerieke
klavier. Bij de FullTimeZoom-functie wordt het beeld horizontaal in twee
gesplitst, waarbij slechts één van de twee deelbeelden een
vergroting toont, terwijl het andere een stuk van het onvergrote schermbeeld
toont. Speciaal bij deze functie is dat de grootte en de inhoud van beide
deelbeelden (bovenaan onvergroot en onderaan vergroot beeld of andersom)
bepaald worden door de plaats van de muiscursor. Als de muiscursor zich in de
onderste schermhelft bevindt, dan toont het bovenste deelbeeld de vergroting;
wanneer je de muiscursor naar beneden beweegt, dan wisselen de beide
deelbeelden elkaar af. Hoe dichter je bij de boven- of benedenrand van het
scherm komt, hoe smaller de strook onvergroot beeld wordt. Dit "spontaan
gedrag" is handig, al zou het nuttig zijn als je het kon uitschakelen. Bij
FullSizeView kan je enkel lezen wat er op het scherm staat; FullTimeZoom
daarentegen biedt ook de mogelijkheid om muis en toetsenbord te gebruiken.
Verder biedt het ZoomPower-dialoogvenster nog drie schuifknoppen:
één om de vergroting in te stellen tussen 1,5 en 25 maal,
één om de rolsnelheid van het vergrote beeld te regelen en
één waarmee je kan bepalen hoeveel het beeld moet opschuiven
wanneer je de pijltjestoetsen in plaats van de muis gebruikt om te navigeren.
Tot slot is er een permanente hulpfunctie die (soms iets te) beknopt de meeste
functies verklaart.
Wij bekeken versie 1.2 van ZoomPower. Het programma draait onder Windows 95 en
Windows 98. Er wordt een bijdrage van 29 USD gevraagd.
Ons oordeel:
ZoomPower is een functioneel vergrotingsprogramma voor wie sporadisch een PC
gebruikt of wie steeds een diskette op zak wil hebben voor het geval er zich
ergens onverwacht PC-werk aandient. Het zou wel een hele verbetering zijn als
naast de muis- ook de tekstcursor gevolgd kon worden. Verder dienen nog een
paar kleinere, maar niet onoverkomelijke programmafouten weggewerkt te worden.
Zoals reeds gezegd stond dit programma op de diskette van ons vorige nummer.
2.2. BigShot Magnifier
BigShot Magnifier brengt een knoppenbalkje op het scherm dat zes functies
biedt: vergroting aan/uitschakelen, vergrotingsfactor instellen,
vergrotingsmodus "volledig scherm" activeren, vergrotingsmodus
"actief venster" activeren, vergrotingsinstellingen oproepen en
programma verlaten.
De vergrotingsfactor is instelbaar tussen 100 en 200% in stapjes van 5%. Je
krijgt dus maximaal een factor 2 vergroting. De vergrote letterranden zien er
echter vrij mooi afgevlakt uit, waardoor de tekst zeer vlot leesbaar blijft
(behalve bij de grootste vergrotingsfactor).
De beide vergrotingsmodi werken uitstekend. Bij vergroting van het volledige
scherm kan je met de muis navigeren en blijven (in tegenstelling tot ZoomPower)
de editeerfuncties actief. De vergroting van het actieve venster zorgt ervoor
dat het bureaublad, en alles wat zich daarop bevindt, onvergroot (en dus
overzichtelijk) blijft, zodat enkel de inhoud van het actieve venster
(bijvoorbeeld een document in Word) vergroot wordt.
De demoversie van dit programma belooft 30 dagen te werken. Tijdens deze
periode kan je een volledig werkende versie van het product uitproberen en het
nut ervan evalueren. Groot was onze verbazing toen BigShot ons na een week al
kwam vertellen dat de proefperiode voorbij was. Het programma desinstalleren en
herinstalleren hielp niet meer en ook het opnieuw binnenhalen vanaf het
internet leverde geen nieuwe proefperiode op. Jammer genoeg hebben we hierdoor
het dialoogvenster met de instellingen niet grondig kunnen bekijken, met een
ernstige tekortkoming voor dit verslag als gevolg. Dit ondermijnt de
geloofwaardigheid en daarom willen we Ai Squared oproepen om de beloofde
probeerperiode alsnog dringend waar te maken.
Verder wordt er een uitgebreide permanente hulpfunctie geboden, met alle
informatie die je nodig hebt om het programma vlot te leren gebruiken.
BigShot Magnifier is een commercieel vergrotingsprogramma van Ai Squared (de
producent van ZoomText Xtra) dat toch in dit artikel ondergebracht werd omwille
van de bescheiden prijs van 99 USD. Dit programma is bruikbaar onder Windows
95, 98, NT 4.0 of 2000. Een demoversie (waarvan beloofd wordt dat ze dertig
dagen werkt) is verkrijgbaar via de website van Ai Squared.
3. Elektronische loepjes
3.1. Virtual Magnifying Glass
Virtual Magnifying Glass brengt een vergrootglas op het scherm. Dit loepje
vervangt de muispijl en wordt met de muis over het schermbeeld bewogen. Het
resultaat is vergelijkbaar met de situatie waarin je een optisch loepje voor
het scherm zou bewegen. Bij gebruik van het loepje kan je enkel de
schermgegevens raadplegen, geen wijzigingen aanbrengen. Zodra je op de muisknop
drukt, verdwijnt het loepje en kan je gewoon verder werken met je
toepassingsprogramma.
Virtual Magnifying Glass toont een loep-icoontje in het berichtengebied van de
taakbalk. Door dit met de linker muisknop aan te klikken, verschijnt de loep.
Via de rechter muisknop krijg je een menu met instellingen te zien. In dit menu
kan je de vergroting instellen (van 2 tot 16 maal), aangeven of je het
programma al dan niet automatisch wil laten openen bij het opstarten van
Windows, een infovenster over het programma oproepen, de uitgebreide
hulpfunctie activeren of het programma afsluiten.
Wij bekeken versie 1.50f van dit programma dat door zijn maker, Harri Pyy,
gratis beschikbaar wordt gesteld en bruikbaar is onder Windows 95, 98, NT en
2000.
Ons oordeel:
Dit programma kan geenszins als alternatief voor een vergrotingsprogramma
gelden. Het kan daarentegen wel een erg nuttige aanvulling vormen bij een
commercieel vergrotingsprogramma dat zelf geen loepje biedt of waarvan het
geboden loepje niet aan je wensen voldoet. Een test wees uit dat het loepje
bruikbaar is in combinatie met Lunar en LunarPlus. Het leuke is dat de
vergroting van Lunar ervoor zorgt dat het loepje van Virtual Magnifying Glass
mee vergroot wordt. Omwille van de demo-politiek van Ai Squared konden we de
combinatie met ZoomText Xtra niet uitproberen, maar we zien, in eerste
instantie, geen aanwijzingen dat deze combinatie niet zou werken.
3.2. Dragnifier
Dragnifier is qua opzet en functionaliteit vergelijkbaar met Virtual Magnifying
Glass. Het brengt dus ook een vergrootglas op het scherm en wordt eveneens
bediend door met de linker (loep activeren) of rechter (menu met instellingen
oproepen) muistoets te klikken op het loep-icoontje in het berichtengebied van
de taakbalk. De werkwijze en functionaliteit van het vorige product gelden dus
ook hier.
Het instelmenu ziet er echter anders uit dan bij Virtual Magnifying Glass. Met
behulp van dit menu kan je het dialoogvenster met de instellingen oproepen, een
infovenster over het programma oproepen, de zeer beknopte hulpfunctie activeren
of het programma afsluiten. Via het dialoogvenster kan je de vergrotingsfactor
instellen (2, 4 of 8 maal), kiezen uit zes lensformaten (vier rechthoekige,
één rond en een extra breed), een sneltoets instellen voor het
activeren van de loep, bepalen of de muispijl al dan niet zichtbaar moet zijn
bij gebruik van de loep en nog enkele functies instellen die voor onze
doelgroep irrelevant zijn.
Handig is verder dat de rand van de loep opvallend groen van kleur is, waardoor
ze extra goed zichtbaar is.
Wij bekeken versie 2.3 van dit programma, dat bruikbaar is onder Windows 95, 98
en NT. De ontwikkelaar, Ed Halley, vraagt een bijdrage van 15 USD als je zijn
product blijvend wil gebruiken.
Ons oordeel:
Evenmin als Virtual Magnifying Glass is dit programma bruikbaar als alternatief
voor een vergrotingsprogramma. Het kan daarentegen wel een erg nuttige
aanvulling vormen bij een commercieel vergrotingsprogramma dat zelf geen loepje
biedt of waarvan het geboden loepje niet aan je wensen voldoet. Ook qua
compatibiliteit met commerciële vergrotingsprogramma’s gedraagt
Dragnifier zich net zoals Virtual Magnifying Glass.
4. Alternatieve muiscursor: Meta-Mouse
Tot slot bekijken we Meta-Mouse, een programma dat diverse verschijningsvormen
van de muiscursor kan vervangen door een alternatieve (en soms duidelijker
zichtbare) muiscursor.
Meta-Mouse wordt bediend vanuit een dialoogvenster en biedt alternatieven voor
vijf cursortypes: de muispijl, de twee soorten wachtcursors, de
tekstinvoercursor en de vensterformaatcursor. Voor de eerste vier is er telkens
een lijstje beschikbaar met een aantal geanimeerde (voortdurend bewegende) en
een aantal statische (stilstaande) cursors. Voor de vensterformaatcursors kan
je slechts kiezen uit de normale Windows-versies of extra grote varianten.
Bovendien kan je voor al deze cursors de kleur van de rand en van de invulling
kiezen en bepalen dat de cursor moet beginnen knipperen zodra hij niet in
beweging is. Tot slot kan je de normale muispijl (die van rechtsonder naar
linksboven wijst) vervangen door een exemplaar dat van linksonder naar
rechtsboven wijst.
Verder is er ook nog een permanente hulpfunctie voorhanden, die echter niet
alle mogelijkheden van het programma verklaart.
Wij bekeken versie 2.01 van dit programma, waarvoor de maker, Farpoint
Software, een bijdrage van 26 USD vraagt. Meta-Mouse is bruikbaar onder Windows
95 en 98.
Ons oordeel:
Voor elk van de te wijzigen muiscursors zit er in de lijst wel
één of meer extra grote en goed zichtbare alternatieven. Doordat
je ook de kleur van de cursor kan bepalen en een stilstaande cursor kan laten
knipperen, wordt extra zichtbaarheid geboden. Het is echter jammer dat de
hulp-, verplaatsings-, precisieselectie- en verbodscursors niet wijzigbaar
zijn.
Nuttig is verder dat Meta-Mouse verenigbaar is met handige instellingen uit het
standaard configuratievenster voor de muis (zoals de muisstaart).
Conclusie
Al de geteste programma’s waren behoorlijk stabiel. Op één
uitzondering na hebben we geen vastlopers gehad.
Het dient echter herhaald dat deze producten niet als vervanger voor
commerciële vergrotingspakketten mogen worden aanzien. Veeleer zijn ze
inzetbaar als noodoplossing of als alternatief voor mensen die slechts zeer
sporadisch achter de PC plaatsnemen. Sommige hulpmiddelen, zoals de loepjes en
de alternatieve muiscursors, kunnen uitstekend als aanvulling bij een
commercieel vergrotingspakket fungeren.
Het wordt nu wachten tot de gladde rand ook in dit soort producten zijn intrede
doet.
Coördinaten producenten
*Ai Squared (BigShot)
Telefoon: +1 802 362 3612
Fax: +1 802 362 1670
Email: sales@bigshotmagnifier.com
Website: http://www.bigshotmagnifier.com
*Ed Halley (Dragnifier)
Email: ed@explorati.com
Website: http://www.
explorati.com/people/ed/stuff/
*Eisler Enterprise (ZoomPower)
Telefoon: +1 303 423 3541
Fax: +1 815 823 1204
Email: zoomtools@mindspring.com
Website: http://zoomtools.home.mindspring.com
Voor de overige programma’s kan u terecht op deze website: http://www.magnifiers.org
De diskette-abonnees vinden Dragnifier, Virtual Magnifying Glass en Meta-Mouse op hun diskette. Andere abonnees kunnen deze programma’s van het web halen of bij de redactie verkrijgen.
Een aangepaste muziekopname-studio, bestaat dat ?
Gerrit Van den Breede
Pino Guarraci is blind en zaakvoerder van de professionele
geluidsopnamestudio Crescendo in het Belgisch-Limburgse Waterschei. Bekende
Belgische artiesten zoals Johan Verminnen, Toots Thielemans en Kris Debruyne
komen bij hem hun platen opnemen. Sommigen onder jullie hebben zeker al kennis
kunnen maken met Pino Guarraci en zijn aangepaste studio in de media. Hij kwam
al in het TV1 journaal, Afrit 9, De Twaalf Werken, Dag Allemaal en Het
Nieuwsblad.
Nu was het de beurt aan Infovisie Magazine, dachten we. Daarom hebben we een
tweetal uren doorgebracht in studio Crescendo terwijl Pino alle
opnameapparatuur demonstreerde.
Om de functie van die wel erg specifieke apparatuur beter te begrijpen,
omschrijven we in het vakje 'terminologie' kort en duidelijk de werking van de
belangrijkste toestellen zoals die te zien zijn in de studio van Pino. Hierbij
geven we ook aan of het toestel aangepast werd of (nog) niet.
TERMINOLOGIE
-Autolocator (Studer): analoge bandopnemer met 24 geluidssporen. De
afstandsbediening, die bestaat uit een roltafel met een uit de kluiten gewassen
bedieningspaneel, werd aangepast.
-CD-recorder/speler: losstaand toestel waarmee een CD beschreven en gelezen kan
worden. Niet aangepast.
-Brander: meestal gaat het om een ingebouwde versie in een PC. Het wordt
gebruikt om CD's te beschrijven. Niet aangepast.
-DAT-recorder: digitale 2-sporen cassettebandopnemer voor de eindmix. De
platenfirma gebruikt de DAT-band om de muziek-CD's te fabriceren. Aangepast.
-DSP M5000 (Digital Signal Processor): hiermee kunnen geluidseffecten zoals
nagalm toegepast worden. Daarnaast kan men met de DSP ook de hoge, midden en
lage tonen versterken of verzwakken (equalizer-functie). Een derde functie is
het beheersen van de dynamiek: ervoor zorgen dat de stilste en luidste
muziekpassages op een aanvaardbaar standvastig niveau van elkaar liggen.
Aangepast.
-Harddisk recorder (AKAI DR-8): hiermee wordt het geluid op een digitale manier
opgeslagen op een harde schijf zoals we die kennen uit de PC. Aangepast.
-Harmonizer: dit apparaat simuleert meerdere geluidsbronnen (stemmen of
instrumenten) op één bestaande geluidsbron. Het resultaat is dat
je één stem of instrument kan laten klinken alsof het er meerdere
zijn. Aangepast.
-Mengtafel: een gigantische tafel met ongeveer 5.000 knopjes en een 20-tal
schermpjes die dienen om de verschillende geluidsbronnen in de juiste
verhouding (sterkte) samen te plaatsen in het eindresultaat. Niet aangepast.
-Sequencer: opnametoestel voor de timing en aanslagkracht van hoofdzakelijk
muziektoetsenborden (keyboards). Een sequencer neemt dus geen geluid op maar
wel alle andere informatie die van belang is om verschillende
muziekinstrumenten in de maat te laten samenspelen. Deze informatie wordt via
een standaard protocol voor muziekinstrumenten (MIDI) uitgewisseld. CuBase en
CakeWalk zijn twee bekende voorbeelden van computerprogramma's met een
sequencer functionaliteit. Niet aangepast.
1. Een stukje voorgeschiedenis en achtergrond
Pino heeft vijf jaar muziekacademie gevolgd en speelde nadien jaren als
muzikant in een plaatselijk muziekgroepje. Van daaruit groeide de
belangstelling voor opnametechniek. Omdat hij absoluut geen baan wilde als
telefonist ging hij op zoek naar mogelijkheden om van zijn muziekhobby zijn
broodwinning te maken.
2. De zoektocht naar de ideale aanpassingen
Het probleem bij het werken met al de toestellen waarover het hier gaat, is het
kunnen aflezen van de schermpjes (displays) en knoppen (oplichten of niet). Een
extra moeilijkheid hierbij is dat één knop dikwijls meerdere
functies kan hebben.
Begin jaren negentig ontmoette Pino op een muziekbeurs in Amsterdam een
verkoper van studio-apparatuur uit Denemarken (TC Electronics). Hij kreeg de
tip om bij een Zweeds bedrijf, Media Solutions, te informeren naar aanpassingen
voor professionele studio-apparatuur. Dit bedrijf had inderdaad reeds, bij
wijze van proef, aanpassingen gerealiseerd in een muziekstudio te Stockholm.
Omdat dit zo ongelooflijk en veelbelovend klonk, wou Pino het allemaal zelf
aanschouwen en vloog naar Stockholm om poolshoogte te nemen. Na zijn reis was
hij ervan overtuigd dat een aangepaste muziekstudio mogelijk was. Vervolgens
heeft hij, samen met de Zweedse firma, zorgvuldig bekeken welke apparaten hij
écht zelfstandig zou moeten kunnen bedienen, om het aantal aanpassingen
te beperken tot het meest noodzakelijke. Het gaat immers om maatwerk, dat
daardoor niet goedkoop te noemen valt. Toch was het Vlaams Fonds bereid om de
verschillende technologische aanpassingen te subsidiëren. Omdat deze
aanpassingen door een buitenlands bedrijf gerealiseerd werden, heeft Pino zelf
nog een financiële bijdrage moeten leveren.
3. De verwezenlijkte aanpassingen
Als we het hebben over een muziekstudio, dan roept dit bij de meeste mensen
wellicht spontaan het beeld op van een mengtafel. Achter die reuzentafel met
honderden knopjes en metertjes zit de persoon die alles onder controle heeft.
De aanpassingen aan de mengtafel bij Pino zijn minimaal en werden niet
gerealiseerd door de Zweedse firma. De vele draaiknopjes werden vervangen door
modellen met een voelbaar nokje, zodat Pino weet in welke stand ze staan. Alle
schuifknoppen (faders) werden voorzien van brailleklevers en de
geluidsniveaumeters (VU-meters) van een akoestische aanpassing die een
geluidssignaal genereert zodra een bepaalde drempel overschreden wordt. De
bewegingen van de schuifknoppen kunnen geregistreerd worden en de visuele
controle hierop gebeurt volledig grafisch. Daarom moet Pino nog de hulp van een
ziende inroepen.
De aangepaste toestellen zijn allemaal serieel verbonden aan een Windows 98
computer met een Pentium III op 500 MHz. Deze PC is voorzien van DOSdots
(braille-aansturing vanuit DOS) en het GUI-toegangsprogramma Windots in
combinatie met de 80-cellige brailleleesregel 2D-screen van Papenmeier. Verder
draait op deze PC nog het speciale Visom programma, dat dient om de schermen
van alle verbonden toestellen uit te lezen. Spraakweergave is niet gerealiseerd
omdat dit niet wenselijk was. Ondanks het feit dat Papenmeier onlangs is
overgeschakeld van Windots naar Jaws, wordt Windots, speciaal voor deze
toepassing, opnieuw geactualiseerd. Elk aangepast apparaat is voorzien van een
"grijs bakje" dat de nodige elektronica bevat. Alle "grijze
bakjes" zijn verbonden met de PC waarop Pino het gewenste toestel kiest.
Ondanks het feit dat de producent (AKAI) van de harddisk recorder de nodige
gegevens niet ter beschikking wou stellen, is Media Solutions er toch in
geslaagd een goed functionerende aanpassing te verwezenlijken.
De DSP M 5000 werd vlot aangepast dankzij de medewerking van producent TC
Electronics.
De DAT-recorder en de harmonizer zijn eveneens met succes aangepast en kunnen
volledig zelfstandig bediend worden.
De afstandsbediening van de autolocator werd aangepast. Deze afstandsbediening
bestuurt de 24-sporen bandopnemer van Studer. Door zijn jarenlange ervaring kan
Pino zelf de magneetbanden plaatsen op de reusachtige bandopnemers die in een
apart lokaal opgesteld staan. Om bij te houden wat er op die banden staat,
gebruikt hij gewoon WordPerfect onder DOS. In de nabije toekomst is het de
bedoeling dat dit met een Windows tekstverwerker gaat gebeuren.
4. Op de verlanglijst
Zoals reeds eerder gezegd, heeft Pino zorgvuldig overwogen welke aanpassingen
absoluut noodzakelijk schenen. De CD-recorder/speler werd niet aangepast.
Achteraf gezien blijkt dit toch meer nodig te zijn dan eerst ingeschat werd.
Pino vraagt zich af welk PC-programma, in combinatie met een ingebouwde brander
(CD-writer), eventueel het best toegankelijk is of toegankelijk te maken is.
Lezers die hierover concrete tips kunnen geven, kunnen zich richten tot de
redactie.
De sequencer is ook een apparaat dat best zou aangepast worden. De Zweedse
firma onderzoekt momenteel mogelijke alternatieven met behulp van de
Windows-programma's CuBase en CakeWalk. Deze bieden bijna dezelfde
functionaliteit als een losstaande sequencer.
Meer en meer studio-apparatuur wordt tegenwoordig uitgerust met een schermpje
waarop bewegende grafieken te zien zijn. Deze zijn uiteraard ontoegankelijk
voor blinden. Media Solutions is ook voor dit probleem actief op zoek naar
oplossingen. Ondertussen hebben we vernomen dat Media Solutions samengesmolten
is met Visom Elektronikutvecklar en ook onder die naam verder gaat. Zie de
adressenlijst voor meer details.
Het is de allereerste keer dat aanpassingen van deze omvang werden
gerealiseerd. Ondertussen heeft de blinde popzanger Stevie Wonder zijn twee
studio's in Amerika (Los Angeles en New York) ook laten aanpassen door dezelfde
Zweedse firma. Als Stevie Wonder op Europese tournee vertrekt, heeft hij
beloofd om eens langs te komen bij Pino in Waterschei.
Vergelijkende test: Teksttelefoons op de computer
Helene van Harten
1. Inleiding
Mensen die vanwege een gehoorbeperking geen gesprekken meer kunnen voeren via
een gewone telefoon kunnen gebruik maken van teksttelefoons. Deze toestellen
hebben een klein venster waarop de tekst zichtbaar wordt die de gesprekspartner
invoert. Het is mogelijk om tekstberichten terug te sturen of gewoon door de
hoorn terug te praten als er gebeld wordt met iemand zonder gehoorbeperking. De
tekst wordt uitgewisseld met dezelfde piepjes als voor het kiezen van
telefoonnummers (DTMF signalen). In principe is het mogelijk om met een gewoon
toestel de tekst over te zenden. Voor doven die ook visueel gehandicapt zijn,
kan een teksttelefoon op de computer in combinatie met vergroting of een
brailleleesregel een uitkomst zijn.
In dit nummer willen we de twee teksttelefoons die op de computer werken, X6 en
NeWTeL, met elkaar vergelijken en testen met hulpmiddelen. Bij het bellen met
een computer-teksttelefoon moet u aan een tekstvenster denken waarin de
boodschap die u intikt naar de andere verzonden wordt en de boodschap die de
andere naar u stuurt ook in het venster zichtbaar wordt.
Beide systemen werken helaas nog onder DOS. Dit betekent dat de Windows
hulpmiddelen voor vergroting en braille zoals b.v. ZoomText, Lunar, Hal, Jaws
en Outspoken, maar zeer beperkt met de teksttelefoons samenwerken. Er moeten
daarom aparte hulpmiddelen voor DOS gebruikt worden. Dit betekent een grote
stap terug in de tijd en verklaart waarom steeds meer gebruik gemaakt wordt van
keuvelen en email.
De computer-teksttelefoons gebruiken een eigen extern modem of een eigen
modemkaart. De moderne modems kunnen wel DTMF signalen uitsturen, maar kunnen
de binnenkomende DTMF signalen niet eenvoudig omzetten in tekst. Voor mensen
met een gehoorbeperking is dat noodzakelijk. Patrick van Bakkum is een
programmeur die in zijn vrije tijd al een programma heeft geschreven om
teksttelefoonberichten te kunnen uitsturen met een gewoon modem. Hij is van
plan om ook een ontvangstprogramma te schrijven. Het gaat hier om Windows
programma's. Aangezien het programma van Patrick van Bakkum nog niet volledig
klaar is, hebben we het niet mee kunnen nemen in deze test. Daarnaast heeft
Deaftel een programma onder Windows waarmee doven met elkaar kunnen
communiceren via een gewoon modem. Dit programma werkt echter niet met dezelfde
signalen als teksttelefoons. Deaftel ontwikkelt nu een nieuw modem, zodat
Deaftel gebruikers met alle teksttelefoons zullen kunnen bellen. Ook dit
systeem is niet meegenomen in onze test. Tenslotte werkt Stichting Scan, de
leverancier van NeWTeL, aan een teksttelefoon onder Windows.
2. Geteste programma’s en testmethode
De tabel geeft een beknopt overzicht van de geteste producten, met een
verwijzing naar de fiches in dit nummer.
==========
Tabel : overzicht geteste producten
----------
-Product: NeWTeL
-Versie: 4.7
-Producent: Stichting SCAN
-Besturingssysteem: DOS
-Technische fiche: NeWTel
----------
-Product: X6 teksttelefoon
-Versie: 9.01
-Producent: RNR
-Besturingssysteem: DOS
-Technische fiche: geen fiche
==========
De test is uitgevoerd op een computer met een Pentium I processor (200MHz)
en 64 Mb werkgeheugen. Er is onder Windows 95 gewerkt met een beeld van 640 bij
480 punten en 256 kleuren. We hebben de teksttelefoon in een DOS box gestart
met ZoomText 5.2 voor DOS. Daarnaast hebben we CombiDOS software gebruikt voor
de aansturing van de Tieman CombiBraille 45. Bij alle leesregels van Alva wordt
standaard ook de programmatuur voor DOS meegeleverd. Hiermee is het mogelijk om
de teksttelefoons in combinatie met Alva leesregels te gebruiken.
De volgende basisfuncties zijn getest:
-Zelf bellen en telefoon opnemen.
-Samenwerking met de gewone telefoon op dezelfde lijn.
-Een fax versturen en een fax ontvangen.
-Mogelijkheden van het antwoordapparaat.
-Gebruik van het adresboek.
-Mogelijkheden van onafhankelijke kleureninstellingen, onder andere om te
kunnen onderscheiden tussen ingetikte en ontvangen tekst.
-Samenwerking van de teksttelefoon met andere computerprogramma's.
3. Functionaliteit
3.1. NeWTeL
Opvallende eigenschappen
-Teksttelefoon en spraakmogelijkheden voor antwoordapparaat
-Vergroting werkt niet samen met lezen fax
-Vaak extra seriële poort nodig voor leesregel
-Beperkte braille ondersteuning
-Linkse uitlijning menuvensters mogelijk
De NeWTeL bestaat uit een externe modem met koptelefoon, schermpje en
toetsen waarmee functies geactiveerd kunnen worden (de modem wordt via een
seriële poort op de computer aangesloten). Wij hebben in de test alleen
gekeken hoe de functies gebruikt kunnen worden met de computer. Op de computer
staat DOS software waarmee de teksttelefoon gebruikt kan worden.
Met de software kan je een adresboek met telefoonnummers bijhouden. Per adres
kunnen 3 telefoonnummers opgeslagen worden voor verschillende doeleinden:
spraak, teksttelefoon, fax, modem, videotex en semafoon. Je kunt bellen naar
mensen uit het adresboek of een éénmalig nummer opgeven. Het
programma heeft de mogelijkheid om spraak op te nemen of weer te geven tijdens
een gesprek. Deze functionaliteit is niet in de test meegenomen. De
telefoongesprekken kunnen bewaard worden.
De samenwerking met het gewone toestel op dezelfde lijn (parallel) is goed. Het
is niet mogelijk terug te praten via de microfoon van de PC, maar wel met
behulp van een microfoon die bij de NeWTeL geleverd wordt. Tekstberichten voor
een fax kunnen eerst getypt worden en daarna verzonden. De functie voor
faxontvangst werkt ook goed.
De NeWTeL biedt de mogelijkheid zowel geschreven als gesproken boodschappen te
gebruiken voor het antwoordapparaat. Hij wordt standaard geleverd met een
gesproken antwoordapparaatbericht waarin de beller kan kiezen uit een menu om
een spraak-, fax- of teksttelefoonbericht achter te laten. Deze uitgebreide
antwoordmogelijkheden zijn handig als er ook horenden van dezelfde telefoonlijn
gebruik maken. Het is mogelijk om bij het opnemen van de telefoon te starten
met een vast bericht, bijvoorbeeld "Hallo, met Helene van Harten ..."
In de programmatuur van NeWTeL kunnen de kleuren goed ingesteld worden. Tijdens
een gesprek wordt de ontvangen tekst in dezelfde kleur als de ingetypte tekst
weergegeven, maar met een omgekeerd contrast. Het is nochtans mogelijk de
NeWTeL zo te laten instellen dat ontvangen tekst niet geïnverteerd wordt.
Tenslotte biedt de NeWTeL de mogelijkheid om binnen het programma een
vergroting van 2 keer in te stellen, door de regellengte op 40 in plaats van 80
karakters te zetten. Alle menuvensters van NeWTeL staan midden op het
beeldscherm. Zowel voor vergroting als voor braille is het belangrijk de
vensters van NeWTeL links uit te lijnen. Dit is mogelijk met een
toetsencombinatie die echter niet gedocumenteerd is.
De leverancier ontwikkelt op dit moment een nieuwe versie 4.8 die beter
samenwerkt met vergroting en braille.
3.2. X6 teksttelefoon
Opvallende eigenschappen
-Bellen met eenmalig nummer eenvoudig
-Teksttelefoon antwoordapparaat
-Faxfunctie werkt niet met automatische herkenning
-Vergroting werkt goed met fax lezen
-Alleen spraakmogelijkheden met een parallel aangesloten telefoontoestel
De X6 bestaat alleen uit een modemkaart. Op de computer staat weer DOS
programmatuur, waarmee de teksttelefoon gebruikt kan worden.
Met de software is het mogelijk een adresboek bij te houden met telefoonnummers
voor teksttelefoon, fax, modem en spraak. Je kunt bellen naar mensen uit het
adresboek, maar ook een willekeurig nummer invoeren. De telefoongesprekken
kunnen bewaard worden onder een naam die je zelf opgeeft. De samenwerking met
een gewone telefoon op dezelfde lijn is goed. Ook hier kunnen tekstberichten
voor een uitgaande fax eerst ingetypt worden. Er is een instellingsmogelijkheid
om faxen te kunnen ontvangen. Als die aanstaat, worden binnenkomende
telefoontjes van een teksttelefoon niet automatisch herkend maar krijgt de
beller een gesproken verzoek om een toetsencombinatie in te typen. Als de
instelling om faxen te ontvangen uitstaat, worden telefoontjes van
teksttelefoons automatisch herkend, maar dan kunnen er geen faxen ontvangen
worden.
Met het antwoordapparaat kan een tekst voor teksttelefoons verstuurd worden. Er
is geen mogelijkheid om ook een gesproken antwoordtekst te hebben. Er kan weer
opgenomen worden met een standaard tekstboodschap. Het is niet gelukt om via de
microfoon van de PC te praten met de beller.
Er is een apart programma om de kleuren van het tekstvenster in te stellen.
Hierbij is het onderscheid tussen ingetikte en ontvangen tekst goed in te
stellen. De kleuren van de menuvensters zijn niet instelbaar.
De X6 teksttelefoon werkt niet samen met sommige moderne PC's. Na de test
meldde de leverancier bijkomende instelmogelijkheden wat betreft de kleuren, de
breedte van de tekstvensters en de vergroting van de fax. Deze instellingen
worden geactiveerd via ongedocumenteerde toetsencombinaties.
4. Testresultaat
samenwerking met braille
De NeWTeL computerteksttelefoon gebruikt standaard de seriële poort van de
PC. Dit kan problemen geven als de leesregel eveneens op de seriële poort
aangesloten moet worden. De leverancier levert ook een andere versie van de
teksttelefoon, die de seriële poort vrij laat.
De GUI-toegangsprogramma's voor Windows werken ook op programma's die gestart
zijn in een DOS box. De GUI-toegangsprogramma's volgen de focus in de menu's
van NeWTeL en X6 echter niet; daarom is het beter om DOS programma's te
gebruiken voor de aansturing van de braille leesregel. Dit betekent dat het
GUI-toegangsprogramma onder Windows afgesloten moet worden als de X6 of NeWTeL
software gestart wordt en tegelijk moet de DOS software voor de leesregel
gestart worden. Als X6 of NeWTeL afgesloten wordt, moet de DOS aansturing van
de leesregel ook afgesloten worden en de GUI-toegangssoftware voor Windows
gestart worden. Dit is goed te realiseren, maar betekent dat gelijktijdig
gebruik van Windows toepassingen en de teksttelefoon niet mogelijk is.
In braille is er geen onderscheid tussen ingevoerde en ontvangen tekst. De
faxen worden grafisch overgestuurd en ontvangen faxen kunnen daarom niet met de
brailleleesregel gelezen worden. De menu's en tekstvensters voor een
teksttelefoongesprek en een fax worden doorgegeven naar de leesregel. Bij
NeWTeL krijgen opgevraagde hulpteksten, faxstatusinformatie en kaderteksten
niet de focus, waardoor met de brailleleesregel naar deze informatie gezocht
moet worden. De nieuwe versie van de software zou de focus wel op de hulp- en
kaderteksten zetten. De X6 heeft nauwelijks oproepbare hulpteksten en tijdens
het faxen staat de focus op de regel die meldt dat het programma nog een
ogenblikje bezig is. De meldingen over de status van de fax moeten ook gezocht
worden met de brailleleesregel.
samenwerking met vergroting
Voor de Windows toepassingen kunnen ZoomText Level 1 of Lunar gebruikt worden
maar voor de DOS toepassing is ZoomText voor DOS de beste oplossing. Door
ZoomText voor DOS automatisch te starten bij gebruik van de
teksttelefoonprogrammatuur is de overgang tussen Windows applicaties en
teksttelefoon goed. Tijdens het gebruik van de teksttelefoon levert het
wisselen met ALT-TAB naar een Windows toepassing en terug vaak schermvervuiling
op. De PC loopt regelmatig vast en ook hier is het verstandig om niet
gelijktijdig een Windows toepassing en de teksttelefoon te gebruiken. Om te
voorkomen dat de PC vastloopt, is het aan te raden de vergroting voor de
Windows toepassing uit te schakelen op het moment dat de teksttelefoon gestart
wordt en ze weer te starten als de teksttelefoon afgesloten wordt.
ZoomText werkt niet samen met de vergrotingsmogelijkheid in NeWTeL zelf. Dit
betekent dat de standaard instellingen van NeWTeL gebruikt moeten worden en de
vergroting met ZoomText dient ingesteld. In de nieuwe versie van de software
zou dit probleem opgelost zijn en is het ook mogelijk om de grootte van de
vensters aan te passen aan de vergroting, zodat het venster ook met vergroting
op het beeldscherm past. ZoomText heeft moeite met het volgen van de focus als
deze naar rechts verspringt; daarom is het weer goed om de NeWTeL links uit te
laten lijnen.
Bij NeWTeL wordt de vergroting van ZoomText uitgeschakeld als je een ontvangen
fax wilt lezen. NeWTeL zelf biedt de mogelijkheid de fax tweemaal te vergroten
maar dit zal voor slechtziende gebruikers niet voldoende zijn. Tijdens het
lezen van de fax kan ZoomText wel gereactiveerd worden, maar bij het verlaten
van de fax valt ZoomText weer uit en moet de vergroting opnieuw gestart worden.
Als NeWTeL soms met en soms zonder ZoomText gebruikt wordt, kan de vergroting
van ZoomText wegvallen.
5. Conclusie
Voor mensen met een dubbele beperking is het werken met de
computer-teksttelefoon een extra opgave, omdat zij ook met de DOS hulpmiddelen
moeten werken. De samenwerking met Windows toepassingen is eigenlijk niet
mogelijk.
Vragen voor een doeltreffende keuze van een teksttelefoonprogramma
-Kan ik uit de voeten met een gewone teksttelefoon ?
-Heb ik voldoende communicatiemogelijkheden met email of keuvelen ?
-Heb ik vergroting nodig of braille-ondersteuning ?
-Wordt de telefoonlijn gedeeld met een horende ?
-Wil ik zelf van spraak gebruik maken ?
-Werkt mijn moderne Windows PC wel samen met deze DOS toepassing ?
Productbespreking: WinBraille
Gerhard Pape
Auteur Gerhard Pape heeft onlangs uitgebreid een nieuw softwarepakket voor de aanpassing van brailledrukkers uitgetest. Hier is zijn verslag.
Doel
WinBraille is een Windows-programma om brailleteksten te produceren met behulp
van de Index brailleprinters.
Basiskenmerken
Versie: 2.02, 21 september 2000.
Taal van de gebruikersinterface: Engels.
Bediening: toetsenbord en muis.
Activering: handmatig, half- of volledig automatisch.
Leesbare bestandsformaten: Word, RTF, HTML en TXT.
Printeraansturing: Index, alle nieuwe en enkele oudere types.
Brailleconversie: diverse taalmodules beschikbaar.
Controle: afdrukvoorbeeld in zwartdruk of braille.
Installatie
De installatie van het pakket is duidelijk en goed uitvoerbaar. Tijdens de
installatie wordt geadviseerd de ingebouwde software (firmware) van de printer
te vervangen. Het is belangrijk om de juiste versie te kiezen.
Overzicht van het product
We bespreken WinBraille in drie fasen: de aansturing van WinBraille, de
tekstconversie en de printeraansturing.
Aansturing WinBraille
De te behandelen tekst kan op een aantal manieren worden aangeboden voor
verwerking:
-Een nieuw document typen, of plakken vanuit een andere toepassing.
-Een bestaand document openen in WinBraille.
-In een willekeurige Windows-toepassing de brailleprinter kiezen als printer.
WinBraille vangt de tekst op en kan direct in braille afdrukken. Ook de editor
van WinBraille kan gestart worden om de tekst nog aan te passen voor het
printen.
Brailleconversie
De conversie heeft als kernproces de volgende instelmogelijkheden:
-Puntencombinaties voor specifieke tekens.
-Samentrekkingen in braille: graad 0, 1 of 2 (Engels braille).
-Herformattering. Wel of niet verwijderen van lege regels.
-Pagina-opmaak en -nummering.
-Geconverteerde tekst zowel in braille als in zwartdruk wijzigbaar.
Printeraansturing
-Index brailleprinters. De nieuwste, maar ook enkele oudere types
Index-printers worden ondersteund voor de productie van braille.
-Opties voor kettingpapier.
-Startwaarde voor paginanummering ten behoeve van splitsen van drukopdrachten.
-Zwartdrukprinters kunnen gebruikt worden voor het afdrukken van de tekst in
zowel zwartdruk als visuele braille.
Algemeen
Vertaaltabellen.
Het conversieproces van tekst naar braille wordt gestuurd via vertaalregels.
Deze regels staan in een tekstbestand en kunnen aangepast en gecompileerd
worden.
Er wordt standaard door de leveranciers voorzien in diverse vertaaltabellen,
waaronder die voor het Nederlands.
Profielen.
Naast de vertaaltabel zijn ook de printerinstelling en de bladschikking
belangrijk. Deze informatie kan gebundeld worden in zogenaamde profielen. Door
de keuze van het betreffende profiel kunnen veel voorkomende instellingen snel
en compleet gewisseld worden.
Bediening.
WinBraille heeft een standaard "Windows-look". Ook de bediening volgt
de regels die van andere Windows-pakketten bekend zijn. Dit geldt zowel voor
bediening met de muis als met het toetsenbord. Er zijn sneltoetsen voor openen,
vertalen en printen. Het pakket is goed toegankelijk voor leesregelgebruikers.
Het resultaat van brailleconversie in zwartdruk is via de leesregel
toegankelijk, de brailleversie niet.
Oude printers / "Old embossers".
In het "Embosser" tab-blad staat het aankruisvakje "Old
embosser". Hiermee kan worden aangegeven of een nieuwe dan wel oude
Index-printer wordt gebruikt.
Printers met firmware 8.2 of hoger kunnen volledig bestuurd worden door
WinBraille. De vaak problematische instelling van de printer die we kennen
vanuit DOS is dan niet meer nodig.
Bezitters van een ouder type moeten de printer wel zelf instellen. Daarbij moet
het ingestelde afdrukgebied van de printer groter of gelijk zijn aan de door
WinBraille aangeboden pagina. Onvoldoende ruimte leidt tot overloop op regel-
of paginaniveau, met als gevolg dat het brailleresultaat niet meer klopt.
Problemen en aandachtspunten.
Bediening.
Een schoonheidsfoutje zit nog bij het instellen van speciaal papierformaat via
het toetsenbord. De standaard is invoer in inches. Bij het overschakelen naar
millimeters komt er een foutmelding voor de afmeting 0 x 0 inches.
Afdrukken op zwartdrukprinter.
De tekst kan zowel voor als na conversie afgedrukt worden op een
zwartdrukprinter. Helaas is het lettertype na conversie te groot en niet
instelbaar, zodat de laatste 5 tekens niet op een A4 pagina passen.
Paginanummering.
Voor een paginanummer is een boven- of ondermarge van minstens
één regel nodig.
Stabiliteit.
Versie 2.02 is bij testen stabieler gebleken dan versie 2.00.
Leveranciers.
WinBraille is te verkrijgen via alle leveranciers die Index brailledrukkers
verkopen. In Nederland zijn dat Alva en Tieman, in België Data Braille
Service, Erocos, Integra, Sensotec en Tieman België. Het product is gratis
bij aankoop van een Index brailleprinter. Bezitters van een Index printer
kunnen WinBraille gratis ophalen van de Index website:
http://www.indexbraille.com
Conclusie.
Index heeft met WinBraille het produceren van braille vanuit Windows een nieuwe
stimulans gegeven. Met deze braillevertaler / printeraanstuurprogramma kan ook
voor dit terrein het DOS-tijdperk eindelijk afgesloten worden.
Bespreking website: European Disability Forum
Toegankelijkheid
-Adres: http://www.edf-feph.org
-Opmaak: voornamelijk tekst
-Keuze tussen tekst- en grafische versie: nee (niet noodzakelijk)
-Koppelingen naar andere sites: ja
-Ophaalmogelijkheid: ja
-Invulscherm(en): nee
-Kaders: ja
Inhoud
Het European Disability Forum is een niet-gouvernementele organisatie die als
representatief consultatiebureau kan functioneren voor alle aangesloten
gehandicaptenorganisaties. Men heeft de keuze tussen een Engelse of Franse
versie.
-Enkel het eerste scherm heeft een zwarte achtergrond met witte tekens.
-Er is een apart hoofdstuk te vinden over toegankelijkheid van webstekken.
-Stylesheets (CSS) voor het bouwen van toegankelijke webpagina’s kunnen
opgehaald worden.
-In een oproep wordt de samenwerking van visueel gehandicapten gevraagd om
stylesheets (CSS) te maken en vervolgens beschikbaar te stellen op de website.
-De locatie draagt het label "Bobby 3.1 Approved", wat zekere
garanties inhoudt qua toegankelijkheid.
Toegankelijkheid
-Adres: http://www.rehacare.de
-Opmaak: voornamelijk tekst
-Keuze tussen tekst- en grafische versie: ja (beperkte Duitse versie)
-Koppelingen naar andere sites: ja
-Ophaalmogelijkheid: ja
-Invulscherm(en): ja
-Kaders: ja
Inhoud
Dit is de website van één van de grootste hulpmiddelenbeurzen
voor gehandicapten ter wereld, die vanaf dit jaar jaarlijks gehouden wordt in
Düsseldorf.
-De bezoeker kan kiezen tussen een Duitse en een Engelse versie.
-Vanuit de Duitse tak kan ook een beperkte versie in zuiver tekst bekeken
worden.
-Men kan een lijst van standhouders ophalen in HTML, TSV en tekstformaat.
-Via een databank kunnen alle standhouders met een email of website opgevraagd
worden. Daarnaast kunnen standhouders ook per hal opgevraagd worden.
-De stek heeft het label "Bobby 3.1 Approved" en werd getest met de
DOS-bladeraar Lynx (versies 2.5, 2.6 en 2.7)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Magnilink Colibri
Reader
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 38 cm (15")
Vergroting: 4 tot 20 maal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De MagniLink Colibri Reader is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met
onderaan een beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een VGA-computermonitor, die dienst doet als beeldscherm.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat aan de zijkanten twee identieke draaiknoppen voor het regelen van de
scherpstelling. Aan de voorzijde zien we een aan/uit-schakelaar, een schuifknop
voor het instellen van de vergrotingsfactor en draaiknoppen voor het bijregelen
van de helderheid, het kiezen uit een aantal kleurencombinaties voor tekst en
achtergrond, het instellen van de fotomodus (weergave in reële kleuren) en
het kiezen tussen positief en negatief beeld.
*De scherptediepte variëert van 2 cm bij de grootste tot 8 cm bij de
kleinste vergroting.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Het leesplateau, dat door een halogeenlampje verlicht wordt, kan horizontaal
en/of verticaal geblokkeerd worden. De afstand tussen camera en leesplateau (13
tot 19 cm) is voldoende groot voor schrijf- of knutselwerk.
*Dit toestel voldoet aan de CE stralingsnormen.
*Aansluiting: VGA-uitgang.
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen leesplateau: 30 x 33,5 cm. Gewicht: 13 kg.
Producent:
LOW VISION INTERNATIONAL
Verkstadsgatan 5
35246 Växjö
Zweden
Telefoon: +46 470 727 700
Fax: +46 470 727 725
Email: info@lvi.se
Website: www.lvi.se/ny/engelska/eng_prodmlc.htm
Leveranciers en prijzen:
*België: LVI België: zonder scherm: 99.000 BEF / 2.454 EUR (november
2000, excl. BTW)
*Nederland: Alva: 4.275 NLG / 1.940 EUR (mei 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Magnilink Colibri
Split
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleur
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 38 cm (15")
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: 4 tot 40 maal
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*De Magnilink Colibri Split is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met
onderaan een beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een VGA-computermonitor, die dienst doet als beeldscherm.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat aan de zijkanten twee identieke draaiknoppen voor het regelen van de
scherpstelling. Aan de voorzijde zien we een aan/uit-schakelaar, een schuifknop
voor het instellen van de vergrotingsfactor en draaiknoppen voor het bijregelen
van de helderheid, het kiezen uit een aantal kleurencombinaties voor tekst en
achtergrond, het instellen van de fotomodus (weergave in reële kleuren),
het kiezen tussen positief en negatief beeld en het instellen van de
scheidingslijn tussen camera- en PC-beeld.
*De keuze tussen weergave van PC-beeld, camerabeeld of twee deelbeelden
(horizontaal opgesplitst) kan vanaf het frontpaneel of via een voetschakelaar
gebeuren.
*De scherptediepte variëert van 2 cm bij de grootste tot 8 cm bij de
kleinste vergroting.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Het leesplateau, dat door een halogeenlampje verlicht wordt, kan horizontaal
en/of verticaal geblokkeerd worden. De afstand tussen camera en leesplateau (13
tot 19 cm) is voldoende groot voor schrijf- of knutselwerk.
*Dit toestel voldoet aan de CE stralingsnormen.
*Aansluitingen: VGA-uitgang, VGA-ingang, aansluiting voor voetschakelaar.
*Voeding: lichtnet.
*Gewicht: 13 kg.
Producent:
LOW VISION INTERNATIONAL
Verkstadsgatan 5
35246 Växjö
Zweden
Telefoon: +46 470 727 700
Fax: +46 470 727 725
Email: info@lvi.se
Website: www.lvi.se/ny/engelska/eng_prodmlc.htm
Leveranciers en prijzen:
*België: LVI België: zonder scherm: 137.000 BEF / 3.396 EUR (november
2000, excl. BTW)
*Nederland: Alva: 7.100 NLG / 3.222 EUR (mei 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Magnilink Colibri
Switch
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 38 cm (15")
Vergroting: 4 tot 40 maal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*De MagniLink Colibri Switch is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met
onderaan een beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een VGA-computermonitor, die dienst doet als beeldscherm.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat aan de zijkanten twee identieke draaiknoppen voor het regelen van de
scherpstelling. Aan de voorzijde zien we een aan/uit-schakelaar, een schuifknop
voor het instellen van de vergrotingsfactor en draaiknoppen voor het bijregelen
van de helderheid, het kiezen uit een aantal kleurencombinaties voor tekst en
achtergrond, het instellen van de fotomodus (weergave in reële kleuren) en
het kiezen tussen positief en negatief beeld.
*De keuze tussen weergave van PC-beeld of van camerabeeld kan vanaf het
frontpaneel of via een voetschakelaar gebeuren. Weergave van twee deelbeelden
behoort niet tot de mogelijkheden.
*De scherptediepte variëert van 2 cm bij de grootste tot 8 cm bij de
kleinste vergroting.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Het leesplateau, dat door een halogeenlampje verlicht wordt, kan horizontaal
en/of verticaal geblokkeerd worden. De afstand tussen camera en leesplateau (13
tot 19 cm) is voldoende groot voor schrijf- of knutselwerk.
*Dit toestel voldoet aan de CE stralingsnormen.
*Aansluitingen: VGA-uitgang, VGA-ingang, aansluiting voor voetschakelaar.
*Voeding: lichtnet.
*Gewicht: 13 kg.
Producent
LOW VISION INTERNATIONAL
Verkstadsgatan 5
35246 Växjö
Zweden
Telefoon: +46 470 727 700
Fax: +46 470 727 725
Email: info@lvi.se
Website: www.lvi.se/ny/engelska/eng_prodmlc.htm
Leveranciers en prijzen
*België: LVI België: prijs op aanvraag
*Nederland: Alva: 5.350 NLG / 2.428 EUR (mei 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Magnilink Uil
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: ja
Weergave: kleur
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 43 cm (17")
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: 1,2 tot 38 maal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*De Magnilink Uil is een kleuren TV-loep die aan een PC gekoppeld kan worden.
*Deze modulair samengestelde beeldschermloep bestaat uit een leesplateau
waaraan een metalen arm met een TL-verlichtingsarmatuur en de camera bevestigd
zijn, een verwerkingsmodule en een apart bedieningstoetsenbord.
*Het bedieningspaneel biedt knoppen om:
· In- en uit te zoomen.
· De weergavemodus te kiezen: reële kleuren, artificiële
kleuren, positief/negatief beeld.
· De tekst- en achtergrondkleur (bij weergave met artificiële
kleuren) in te stellen.
· Te kiezen tussen weergave van camerabeeld, PC-beeld of van twee
deelbeelden.
· Snel naar een vooraf geprogrammeerde vergrotingsfactor te gaan (er zijn
geheugens voor drie voorinstellingen).
*Het toestel kan overweg met PC-resoluties van 640 x 480 en 800 x 600
beeldpunten.
*De scherptediepte gaat van 1,2 cm bij de grootste tot 3 cm bij de kleinste
vergroting.
*Het leesplateau kan horizontaal en/of verticaal geblokkeerd worden. De afstand
van 33 cm tussen camera en leesplateau maakt schrijf- en knutselwerk royaal
mogelijk.
*Dit toestel voldoet aan de CE stralingsnormen.
*Standaard meegeleverd: handleiding, nodige kabels.
*Opties: afstandscamera, monitor-arm, ergonomische werktafel.
*Aansluitingen: VGA-ingang, VGA-uitgang, camera, bedieningstoetsenbord.
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen leesplateau: 43,3 x 37,5 cm. Gewicht: 17 kg.
Producent
LOW VISION INTERNATIONAL
Verkstadsgatan 5
35246 Växjö
Zweden
Telefoon: +46 470 727 700
Fax: +46 470 727 725
Email: info@lvi.se
Website: www.lvi.se/ny/engelska/eng_prodmlu.htm
Leveranciers en prijzen
*België: LVI België: zonder scherm: 198.000 BEF / 4.908 EUR
(november 2000, excl. BTW)
*Nederland: Alva: 17.000 NLG / 7.714 EUR (mei 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Nova
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: camera op arm
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleuren
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: afhankelijk van TV-toestel
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De Nova is een compacte autofocus kleuren beeldschermloep met een beweegbaar
leesplateau waaraan een metalen arm met een verlichtingselement en de camera
bevestigd zijn. Verder is er een apart bedieningspaneel en doet een
televisietoestel dienst als beeldscherm.
*Bij gebruik van een TV-toestel met een schermdiagonaal van 36 cm is de
vergrotingsfactor instelbaar van 2,8 tot 28 maal. Bij een TV-toestel met een 53
cm scherm gaat het bereik van 4,2 tot 42 maal.
*Naast een aan/uit-knop heeft het bedieningspaneeltje slechts twee knoppen: een
draaiknop om te kiezen uit weergave in reële kleuren of weergave in
één van de geboden artificiële kleurencombinaties en een
knop om in en uit te zoomen. Het toestel is dus zeer eenvoudig in het gebruik.
*Door het concept van een op een arm gemonteerde camera kan het beeldscherm
niet op de camera-eenheid geplaatst worden.
*Het leesplateau is verticaal of volledig blokkeerbaar.
*De werkruimte tussen de camera en het leesplateau (30 cm) is ruimschoots
voldoende om schrijf- of knutselwerk mogelijk te maken.
*Aansluitingen: video-uitgang, camera-aansluiting.
*Voeding: lichtnet.
*Gewicht camera-eenheid: 3 kg.
Producent:
TAGARNO
Hattingvej 5
8700 Horsens
Denemarken
Telefoon: +45 7625 1111
Fax: +45 7625 1188
Email: tagarno@tagarno.dk
Leverancier en prijs
*België: Ergra Engelen: 98.000 BEF / 2.429 EUR (november 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Prisma
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: draagbaar bureaumodel
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleuren
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: afhankelijk van TV-toestel
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De Prisma is een zeer compacte autofocus kleuren beeldschermloep, die een
TV-toestel nodig heeft.
*Achteraan op het leesplateau (dat niet beweegbaar is) is een tweedelige arm
bevestigd, die zowel de camera als de bedieningsknoppen herbergt. Door deze arm
ten opzichte van het leesplateau naar boven of naar beneden te scharnieren,
wordt de vergroting verkleind of vergroot. Door de arm helemaal naar beneden te
klappen, wordt het toestel zo compact dat het gemakkelijk te transporteren is.
*Bovenop de camera zit een grote draaiknop om het beeld scherp te stellen.
Verder biedt de camerabehuizing nog een aan/uit-knop, een knop om de
leesplateauverlichting aan of uit te schakelen en een knop om de weergavemodus
te kiezen (witte letters op zwarte achtergrond, zwarte letters op witte
achtergrond of weergave in reële kleuren.
*Bij gebruik van een TV-toestel met een schermdiagonaal van 36 cm is de
vergrotingsfactor instelbaar van 3.5 tot 35 maal. Bij een TV-toestel met een 53
cm scherm varieert de vergroting van 6 tot 52 maal.
*In normale omstandigheden heeft de Prisma voldoende aan omgevingslicht. Om ook
in donkere ruimtes bruikbaar te zijn, is er een hulpverlichting ingebouwd.
*Door het concept van een op een arm gemonteerde camera kan het beeldscherm
niet op de camera-eenheid geplaatst worden.
*Aansluiting: video-uitgang (met Scart- en Coax-connector).
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen: 36 x 23 x 6 cm (in dichtgeklapte toestand). Gewicht: 1,1 kg.
Producent:
ASH TECHNOLOGIES
Unit 31 IDA Business Park
Whitestown, Dublin 24
Ierland
Telefoon: +353 1 452 6380
Fax: +353 1 452 6385
Email: info@ashtech.ie
Website: www.ashtech.ie/Prd_Pris.htm
Leverancier en prijs:
*België: Aberis, Sensotec: 38.000 BEF / 942 EUR (oktober 2000, incl. BTW)
*Nederland: LVBC: 1.975 NLG / 896 EUR (oktober 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - SmartView CT
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 36 of 51 cm (14 of 21")
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De SmartView CT is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met onderaan een
beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een NTSC televisietoestel.
*De vergrotingsfactor is instelbaar van 3 tot 45 maal bij de versie met 36 cm
schermdiagonaal en van 4 tot 60 maal bij de versie met 51 cm schermdiagonaal.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat draaiknoppen om de vergrotingsfactor en scherpstelling te regelen, een
schakelaar voor het activeren van de fotomodus (weergave van reële
kleuren) en een draaiknop die keuze biedt tussen witte letters op een zwarte
achtergrond of omgekeerd.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Indien gewenst kan het leesplateau horizontaal en/of verticaal geblokkeerd
worden. Verder wordt de mogelijkheid geboden om de kantlijnen in te stellen. De
afstand tussen camera en leesplateau is voldoende groot voor schrijf- of
knutselwerk.
*Het optioneel verkrijgbaar "Smart Keypad" voegt een aantal extra
functies toe: horizontale en verticale elektronische leeslijnen en
beeldafdekking, een digitaal uurwerk met datumweergave en een rekenmachine. Bij
aanschaf van het "Smart Organizer" toetsenbord worden deze functies
nog verder aangevuld met ondermeer een agenda, een adressenboekje en een
alarmfunctie.
*Opties: Smart Keypad, Smart Organizer.
*Aansluitingen: NTSC video-uitgang, toetsenconnector voor Smart
Keypad/Organizer.
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen: camera-eenheid: 44 x 37 x 28 cm.
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
1 Expo Place / PO Box 3044
Telefoon: +64 3 384 4555
Christchurch
Fax: +64 3 384 4933
Nieuw-Zeeland
Email: sales@pulsedata.com
Website: www.pulsedata.co.nz/handlers/display.cfm?4.130.10.17
Leverancier en prijs:
*Nederland: LVBC: prijs op aanvraag
Technische fiche - Beeldschermloepen - SmartView
Ikon
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: camera op arm
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleur
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 36 cm (14")
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Vergroting: 1,3 tot 24 maal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De SmartView Ikon is een compacte autofocus kleuren beeldschermloep. Op de arm
die de camera draagt en op de tafelrand kan geschroefd worden, vinden we ook
het bedieningspaneeltje en de leestafelverlichting. Een NTSC televisietoestel
doet dienst als beeldscherm.
*Bij gebruik van een TV-toestel met een schermdiagonaal van 36 cm is de
vergrotingsfactor instelbaar van 1,3 tot 25.
*Het bedieningspaneeltje op de camera-arm biedt draaiknoppen voor instelling
van het contrast en keuze tussen zwarte letters op witte achtergrond, witte
letters op zwarte achtergrond of weergave van reële kleuren. Via een
afstandsbediening (die vanwege zijn formaat en omdat hij aan een draadje hangt,
erg op een PC-muis lijkt) kan je in- en uitzoomen en de vergrotingsinstelling,
die je vooraf in een geheugen hebt vastgelegd, snel oproepen.
*Door het concept van een op een arm gemonteerde camera kan het beeldscherm
niet op de camera-eenheid geplaatst worden.
*Via de optioneel verkrijgbare SVGA-convertor kan je de monitor van de
SmartView Ikon ook gebruiken voor weergave van het PC-beeld. Weergave van twee
deelbeelden is hiermee evenwel niet mogelijk. De SmartView Ikon is compatibel
met iedere (S)VGA-videokaart en kan met elk vergrotingsprogramma samenwerken.
*Standaard meegeleverd: camera/monitor-steun, afstandsbediening,
voedingsadapter.
*Opties: beweegbaar leesplateau, SVGA-convertor, TV-toestel of SVGA-monitor.
*Aansluitingen: NTSC video-uitgang, connector voor de afstandsbediening.
*Voeding: lichtnet.
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
1 Expo Place / PO Box 3044
Christchurch
Nieuw-Zeeland
Telefoon: +64 3 384 4555
Fax: +64 3 384 4933
Email: sales@pulsedata.com
Leverancier en prijs:
*Nederland: LVBC: prijs op aanvraag
Technische fiche - Beeldschermloepen - SmartView MV
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: monochroom
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 36, 38, 43, 51 of 53 cm
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De SmartView MV is een monochrome bureaumodel beeldschermloep met onderaan een
beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een SVGA-monitor, die dienst doet als beeldscherm.
*De vergrotingsfactor is instelbaar van 3 tot 25 maal bij gebruik van een 36 cm
monitor, van 4 tot 30 maal bij een 43 cm monitor en van 4 tot 35 maal bij een
53 cm monitor.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat draaiknoppen om de vergrotingsfactor en de scherpstelling te regelen, een
schakelaar voor het activeren van de fotomodus (weergave van grijswaarden) en
een draaiknop die keuze biedt uit een aantal kleurencombinaties voor tekst en
achtergrond.
*Via de optioneel verkrijgbare PC-adapter kan je de monitor van de SmartView MV
(via een voetschakelaar) ook gebruiken voor weergave van het PC-beeld. Weergave
van twee deelbeelden is hiermee evenwel niet mogelijk. De SmartView MV is
compatibel met iedere (S)VGA-videokaart en kan met elk vergrotingsprogramma
samenwerken.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Indien gewenst kan het leesplateau horizontaal en/of verticaal geblokkeerd
worden. Verder wordt de mogelijkheid geboden om de kantlijnen in te stellen. De
afstand tussen camera en leesplateau is voldoende groot voor schrijf- of
knutselwerk.
*Optie: PC-adapter met voetschakelaar.
*Aansluitingen: VGA-ingang en -uitgang (beide PC- en Macintosh-compatibel) en
aansluiting voor voetpedaal.
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen: camera-eenheid: 44 x 37 x 28 cm.
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
1 Expo Place / PO Box 3044
Christchurch
Nieuw-Zeeland
Telefoon: +64 3 384 4555
Fax: +64 3 384 4933
Email: sales@pulsedata.com
Website: www.pulsedata.co.nz/handlers/display.cfm?4.131.10.17
Leverancier en prijs:
*Nederland: LVBC: SmartView zonder beeldscherm: 4.995 NLG / 2.260 EUR
(oktober 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - SmartView TX
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: monochroom
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 36 of 51 cm (14 of 21")
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*Als instapmodel van het SmartView-beeldschermloepengamma is de TX een
monochroom bureaumodel met onderaan een beweegbaar leesplateau en daarboven een
camera-eenheid (met het bedieningspaneel) en een NTSC televisietoestel, dat
dienst doet als beeldscherm.
*De vergrotingsfactor is instelbaar van 3 tot 25 maal bij de versie met 36 cm
schermdiagonaal en van 4 tot 35 maal bij de versie met 51 cm schermdiagonaal.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat draaiknoppen om de vergrotingsfactor en de scherpstelling te regelen, een
schakelaar voor het activeren van de fotomodus (weergave van grijswaarden) en
een draaiknop die keuze biedt tussen witte letters op een zwarte achtergrond of
omgekeerd. Verder zijn ook de helderheid en het contrast van het beeld
regelbaar.
*Het beeldscherm kan naar keuze op of naast de camera-eenheid geplaatst worden.
*Indien gewenst kan het leesplateau horizontaal en/of verticaal geblokkeerd
worden. Verder wordt de mogelijkheid geboden om de kantlijnen in te stellen. De
afstand tussen camera en leesplateau is voldoende groot voor schrijf- of
knutselwerk.
*Aansluiting: NTSC video-uitgang.
*Voeding: lichtnet.
*Afmetingen: camera-eenheid: 44 x 37 x 28 cm.
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
1 Expo Place / PO Box 3044
Christchurch
Nieuw-Zeeland
Telefoon: +64 3 384 4555
Fax: +64 3 384 4933
Email: sales@pulsedata.com
Website: www.pulsedata.co.nz/handlers/display.cfm?4.129.10.17
Leverancier en prijs:
*Nederland: LVBC: SmartView TX-14: 4.895 NLG / 2.221 EUR (oktober 2000, excl.
BTW) SmartView TX-20: prijs op aanvraag
Technische fiche - Beeldschermloepen - SmartView
Xtra
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: ja
Weergave: monochroom
Elektronische beeldafdekking: ja
Schermdiagonaal: 36, 43, 51 cm (14, 17, 21")
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: nee
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*De SmartView Xtra is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met onderaan een
beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-eenheid (met het
bedieningspaneel) en een SVGA-monitor, die dienst doet als beeldscherm. Dit
toestel ondersteunt maar liefst 7 resoluties, gaande van 640 bij 480 tot 1280
bij 1024 beeldpunten.
*De vergrotingsfactor is instelbaar van 3 tot 45 maal bij gebruik van een 36 cm
monitor en van 4 tot 60 maal bij gebruik van een 51 cm monitor.
*Het bedieningspaneel van de camera-eenheid is vrij eenvoudig gehouden. Het
bevat draaiknoppen om de vergrotingsfactor en de scherpstelling te regelen, een
schakelaar voor het activeren van de fotomodus (weergave van reële
kleuren) en een draaiknop die keuze biedt uit een aantal kleurencombinaties
voor tekst en achtergrond.
*Via het "Smart Keypad" (een apart numeriek toetsenbord) worden de
extra functies bediend: horizontale en verticale elektronische leeslijnen en
beeldafdekking, keuze tussen camerabeeld, PC-beeld of twee deelbeelden
(horizontale of verticale opsplitsing), digitaal uurwerk met datumweergave,
rekenmachine en menu met weergave-instellingen (kleur, contrast,...). Het
optionele "Smart Organizer" toetsenbord voegt hier nog een agenda,
een adressenboekje en een alarmfunctie aan toe.
*Indien gewenst kan het leesplateau horizontaal en/of verticaal geblokkeerd
worden. Verder wordt de mogelijkheid geboden om de kantlijnen in te stellen. De
afstand tussen camera en leesplateau is voldoende groot voor schrijf- of
knutselwerk.
*Standaard meegeleverd: Smart Keypad. Optie: Smart Organizer.
*Aansluitingen: VGA-ingang en -uitgang (beide PC- en Macintosh-compatibel) en
toetsenconnector voor Smart Keypad/Organizer.
*Voeding: lichtnet.
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
1 Expo Place / PO Box 3044
Christchurch
Nieuw-Zeeland
Telefoon: +64 3 384 4555
Fax: +64 3 384 4933
Email: sales@pulsedata.com
Website: www.pulsedata.co.nz/handlers/display.cfm?4.132.10.17
Leverancier en prijs:
*Nederland: LVBC: 7.995 NLG / 3.595 EUR (oktober 2000, excl. BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Videomatic
Scala
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleuren
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: 51 cm (21 inch)
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Vergroting: 2,5 tot 60 maal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
*De Videomatic Scala is een kleuren bureaumodel beeldschermloep met onderaan
een beweegbaar leesplateau en daarboven een camera-bedieningseenheid en een
beeldscherm. In tegenstelling tot wat gebruikelijk is, zit de camera niet
onder, maar rechts van het beeldscherm, dat lichtjes in de richting van de
gebruiker gedraaid is.
*Het bedieningspaneel biedt draaiknoppen voor de instelling van de
lichtsterkte, het contrast en de kleurverzadiging en voor de keuze tussen witte
letters op zwarte achtergrond, zwarte letters op witte achtergrond of weergave
in reële kleuren. Verder zijn er knoppen voor in- en uitzoomen, aan- of
uitschakelen van de autofocus-functie en manueel scherpstellen.
*Dit toestel biedt enkele specifieke kenmerken die het vooral geschikt maken
voor personen met Retinitis Pigmentosa:
-Het grote beeldschermoppervlak, gecombineerd met de lage minimale
vergrotingsfactor (2,5 maal), zorgen ervoor dat een ruim overzichtsbeeld
geboden kan worden.
-De verticale verversingsfrequentie van 120 Hz garandeert een zeer stabiel
beeld.
*Het leesplateau kan verticaal of in beide richtingen geblokkeerd worden.
*De afstand tussen de camera en het leesplateau is voldoende groot voor
schrijfwerk.
*Het beeldscherm is voorzien van een antistatische ontspiegelingsfilm.
*Dit toestel voldoet aan de MPR II stralingsnorm.
*Optie: model met een PC-aansluiting.
*Voeding: lichtnet.
Producent:
REINECKER REHA-TECHNIK
Sandwiesenstraße 19
64665 Alsbach-Hähnlein
Duitsland
Telefoon: +49 62 57 48 97
Fax: +49 62 57 25 61
Leverancier en prijs:
*Nederland: Reinecker Nederland: 8.995 NLG / 4.082 EUR (oktober 2000, excl.
BTW)
Technische fiche - Beeldschermloepen - Videomatic Semi
S1-Schule
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel met bordcamera
Elektronische leeslijnen: nee
Weergave: kleuren
Elektronische beeldafdekking: nee
Schermdiagonaal: afhankelijk van PC-monitor
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*Deze Videomatic is een kleuren beeldschermloep met twee camera’s, die
bedoeld is voor gebruik in de klas. De afstandscamera is bovenop de vaste
camera-eenheid gemonteerd, waardoor het beeldscherm een plaats vindt naast het
leesplateau.
*De afstandscamera beschikt over een permanente en de vaste camera over een
uitschakelbare autofocusfunctie. De afstandscamera is richtbaar middels een
spelpook (joystick). De beweegsnelheid van deze camera is omgekeerd evenredig
met de vergrotingsfactor.
*Weergave van twee deelbeelden, die elk aan één camera gekoppeld
zijn, is mogelijk. De scheidingslijn tussen de twee deelbeelden is instelbaar.
*De vergrotingsfactor is instelbaar van 2 tot 46 maal bij gebruik van een 51 cm
monitor.
*Voor beide camerabeelden kan je het contrast regelen en kiezen uit drie
weergavemodi: witte letters op zwarte achtergrond, zwarte letters op witte
achtergrond of reële kleuren.
*Het toestel kan op drie manieren geconfigureerd worden:
-Met een PC-monitor op de VGA-uitgang is het toestel als gewone TV-loep
bruikbaar.
-Door een PC aan de VGA-ingang en een PC-monitor aan de VGA-uitgang te
koppelen, krijg je ofwel het camerabeeld ofwel het PC-beeld te zien. Het werken
met deelbeelden is echter niet mogelijk.
-Door bovenstaande configuratie uit te breiden met een koppeling tussen de
SVHS-uitgang en de optionele Image grabber kaart, kan je ook met deelbeelden
werken.
*Standaard meegeleverd: roltafel met computerhouder.
*Opties: Image grabber uitbreidingskaart, elektrisch aangedreven leesplateau
(MKT-1)
*Aansluitingen: VGA-uitgang, VGA-ingang, SVHS-uitgang.
*Voeding: lichtnet. Afmetingen: 55 x 54 x 23,5 cm.
Producent:
REINECKER REHA-TECHNIK
Sandwiesenstraße 19
64665 Alsbach-Hähnlein
Duitsland
Telefoon: +49 62 57 48 97
Fax: +49 62 57 25 61
Leveranciers en prijzen:
*België: Sensotec: prijs op aanvraag
*Nederland: Reinecker Nederland: prijs op aanvraag
Technische fiche - Beeldschermloepen - TL1/PC
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: camera op zwenkarm
Elektronische leeslijnen: ja
Weergave: kleuren
Elektronische beeldafdekking: ja
Schermdiagonaal: afhankelijk van PC-monitor
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Vergroting: 0,8 tot 30 maal
Autofocus en elektrische zoom: ja
PC-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
*De TL1/PC is een compacte beeldschermloep die bestaat uit een camera op een
richtbaar armstatief (qua uitzicht vergelijkbaar met een bureaulamp) en een
bedieningsconsole, waarop een PC-monitor wordt aangesloten. Een beweegbaar
leesplateau behoort niet tot de standaarduitrusting.
*De uitgebreide bedieningsconsole biedt, naast een aan/uit-knop, toetsen voor
in- en uitzoomen, aan- en uitschakelen van de autofocus-functie, kiezen van de
weergavemodus (reële kleuren, witte letters op zwarte achtergrond, zwarte
letters op witte achtergrond, diverse artificiële kleurencombinaties voor
letters en achtergrond) en voor het bepalen van waar de horizontale en/of
verticale elektronische leeslijnen of beeldafdekking moeten komen.
*De camera kan ook in de verte gericht worden om bijvoorbeeld het beeld op een
schoolbord te vergroten.
*Naast vergroten, kan de TL1 zonodig het originele beeld zelfs verkleinen.
*Het concept van de armcamera zorgt ervoor dat er voldoende ruimte is voor
schrijf- en knutselwerk onder de camera.
*Er is ook een TL1 verkrijgbaar zonder de mogelijkheid tot PC-aansluiting.
*Dit toestel voldoet aan de CE stralingsnormen.
*Aansluitingen: VGA-uitgang, VGA-ingang, NTSC video-uitgang.
*Voeding: lichtnet.
Producent:
TIEMAN
Moolhoek 11
3235 XK Rockanje
Nederland
Telefoon: +31 (0)181 40 94 44
Fax: +31 (0)181 40 11 90
Email: info@tieman.nl
Leveranciers en prijzen:
*België: Tieman België: 127.200 BEF / 3.153 EUR (oktober 2000, incl.
BTW)
*Nederland: Tieman Nederland: prijs op aanvraag
Technische fiche - Diverse programma’s - NeWTel
ISO 9999 21.21.XX
Basiskenmerken:
Versie: 4.7
Resident: nee
Toepassing: teksttelefoon
Tekstschermen: ja
Vereist computertype: IBM-compatibel
Menubediening: ja
Vereiste gebruikersinterface: MS-DOS
Muisbediening: nee
Aanvullende informatie:
*Programma waarmee een teksttelefoongesprek kan gevoerd worden via een PC met
aangepaste modem. NeWTel bestaat uit een programma, een speciale externe modem
en een bijzonder telefoontoestel.
*Er is communicatie mogelijk met alle merken teksttelefoons in Nederland en
sommige andere landen.
*Het programma is volledig tekstgebaseerd en kan naar keuze met een muis of via
het toetsenbord bediend worden.
*Een telefoonlijst met naam, adres, postcode, woonplaats en ruimte voor
opmerkingen is voorzien.
*Het importeren en exporteren van teksten is mogelijk.
*Zowel het versturen als ontvangen van faxberichten is mogelijk met
faxapparaten en faxmodems over de hele wereld.
*Het automatisch beantwoorden van alle soorten oproepen (fax, teksttelefoon,
gesprek) is mogelijk.
*Grote letters met een hoger contrast en diverse kleuren kunnen ingesteld
worden.
*Een brailleleesregel kan aangesloten worden voor gebruik door doofblinden.
*De minimum systeemvereisten voor de PC zijn: Pentium 75 Mhz, 4 MB
werkgeheugen, 20 MB harde schijfruimte en DOS 6.22 (of Windows 95/98/NT).
*Standaard: Installatie en instructie bij de klant.
Producent:
STICHTING SCAN
R. Hogerbeetsstraat 88
1052 XJ Amsterdam
Nederland
Telefoon: +31 (0)20 682 36 66
Fax: +31 (0)20 682 34 36
Email: ruvis@xs4all.nl
Website: http://www.xs4all.nl/~ruvis
Leverancier en prijs:
*Nederland: Stichting Scan: 1.745 NLG / 791 EUR (november 2000, incl. BTW)
ABERIS
Groeneweg 58
B-3001 Heverlee
Telefoon: +32 (0)16 23 49 09
Fax: +32 (0)16 23 56 62
Email: aberis@pandora.be
ADVANCED TECHNICS
Tweehuizenweg 81, bus 9
B-1200 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 763 09 08
Fax: +32 (0)2 763 09 08
Email: info@ advtechnics.com
ALVA
Leemansweg 51
NL-6827 BX Arnhem
Telefoon: +31 (0)26 38 41 384
Fax: +31 (0)26 38 41 300
Email: info@alva-bv.nl
BLINDENZORG LICHT EN LIEFDE
Dienst hulpmiddelen
Oudenburgweg 40
B-8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 38 68 21
Fax: +32 (0)50 38 64 83
BRAILLELIGA
Engelandstraat 57
B-1060 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 533 32 11
Fax: +32 (0)2 537 64 26
DATA BRAILLE SERVICE
Sporthalplein 3
B-2610 Wilrijk
Telefoon: +32 (0)3 828 80 15
Fax: +32 (0)3 828 80 16
Email: dbs@club.innet.be
EDITEC
5, rue des Berceaux
B-7061 Casteau
Telefoon: +32 (0)65 72 32 45
Fax: +32 (0)65 72 38 16
ERGRA ENGELEN
Kerkstraat 23
B-2845 Niel
Telefoon: +32 (0)3 888 11 40
Fax: +32 (0)3 888 14 36
Email: jos.engelen@ergra-engelen.be
ERGRA LOW VISION
Laan van Meerdervoort 135
NL-2517 AW Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 365 08 55
Fax: +31 (0)70 346 69 78
EROCOS INTERNATIONAL
Onze Lieve Vrouwstraat 90
B-3550 Zolder
Telefoon: +32 (0)11 53 34 54
Fax: +32 (0)11 53 34 55
Email: erocos@innet.be
EUREVA
Saturnusstraat 95
NL-2516 AG Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 38 55 209
EUROBRAILLE BELGIQUE
90-92, avenue Dailly
B-1030 Bruxelles
Telefoon: +32 (0)2 241 65 68
INTEGRA
Karekietenlaan 19
B-3010 Kessel-Lo
Telefoon: +32 (0)16 35 31 30
Fax: +32 (0)16 35 31 44
Email: integra@freegates.be
KOBA VISION
De Oude Hoeven 6
B-3971 Leopoldsburg
Telefoon: +32 (0)11 34 45 13
Fax: +32 (0)11 34 85 25
KOMPAGNE
Winthontlaan 200
NL-3526 KV Utrecht
Telefoon: +31 (0)30 287 05 64
Fax: +31 (0)30 289 85 60
Email: info@kompagne.nl
LVI BELGIUM
Meylstraat 4
B-2540 Hove
Telefoon: +32 (0)3 455 92 64
Fax: +32 (0)3 455 92 88
Email: info@lvi.be
LVBC
James Wattstraat 13B
NL-2809 PA Gouda
Telefoon: +31 (0)182 525 889
Fax: +31 (0)182 670 071
Email: info@lvbc.nl
N. JONKER
Duifhuis 5
NL-3862 JD Nijkerk
Telefoon: +31 (0)33 245 37 05
Fax: +31 (0)33 245 00 04
REINECKER REHA TECHNIK NL
Oudenhof 2D
NL-4191 NW Geldermalsen
Telefoon: +31 (0)345 585 160
Fax: +31 (0)345 585 169
Email: reinecker.nl@worldonline.nl
RNR
Postbus 75041
NL-1070 AA Amsterdam
Telefoon: +31 (0)20 88 33 444
Teksttelefoon: +31 (0)20 41 67 735
Fax: +31 (0)20 41 67 737
Email: info@rnr.nl
SENSOTEC
Gistelsteenweg 112
B-8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 39 49 49
Fax: +32 (0)50 39 49 46
Email: info@sensotec.be
STICHTING SCAN
R. Hogerbeetsstraat 88
NL-1052 XJ Amsterdam
Telefoon: +31 (0)20 682 36 66
Fax: +31 (0)20 682 34 36
Email: ruvis@xs4all.nl
Website: http://www.xs4all.nl/~ruvis
STICHTING SPITS
Blijdestijn 15
NL-6714 DX Ede
Telefoon: +31 (0)318 63 16 82
Email: stichting.spits@inter.nl.net
SPIN SOFTWARE
Hogeweg 227A
NL-3816 BS Amersfoort
Telefoon: +31 (0)33 479 00 20
Fax: +31 (0)33 470 05 97
Email: info@spinsoftware.nl
TIEMAN BELGIE
Baron Ruzettelaan 29
B-8310 Brugge
Telefoon: +32 (0)50 35 75 55
Fax: +32 (0)50 35 75 64
TIEMAN NEDERLAND
Moolhoek 11
NL-3235 XK Rockanje
Telefoon: +31 (0)181 40 94 44
Fax: +31 (0)181 40 11 90
Email: info@tieman.nl
VAN DEN BOS OPTICAL
LOW VISION
De Moucheronstraat 55
NL-2593 PX Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 383 62 69
Fax: +31 (0)70 381 46 13
VAN HOPPLYNUS VISION CARE
Koningsstraat 101
B-1000 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 214 09 50
Fax: +32 (0)2 214 09 57
VAN LENT SYSTEMS
Lithoyensedijk 25a
NL-5396 NC Lithoyen
Telefoon: +31 (0)412 64 06 90
Fax: +31 (0)412 62 60 25
VISOM ELEKTRONIKUTVECKLAR
Box 50016
S-973 21 Luleaa
Telefoon: +46 920 877 00
Fax: +46 920 877 09
Email: thomas.sellberg@visom.se
Website: http://www.visom.se
WORLDWIDE VISION
Oude Hondsbergselaan 9
NL-5062 SM Oisterwijk
Telefoon: +31 (0)13 528 56 66
Fax: +31 (0)13 528 56 88
Email: info@worldwidevision.nl
(*) 25 tot 27 januari 2001
ZieZo 2001: Zesde nationale beurs voor het aangepast zien
Gratis toegankelijke tentoonstelling van optische, ADL en geavanceerde
hulpmiddelen. Open van 10 tot 17u en van 10 tot 16u op zaterdag 27/1.
Organisatie: Groepering van Nederlandse leveranciers van producten en diensten
voor visueel gehandicapten
Plaats: Blokhoeve, Nieuwegein, Nederland
Info: Vereniging ZieZo
Postbus 2196, NL-3800 CD Amersfoort
Telefoon: +31 (0)33 47 00 523
Fax: +31 (0)33 47 00 597
24 tot 29 juli 2001
Fifth DbI (Deaf Blind International) European Conference on Deafblindness
Vijfde Europese conferentie over onderzoek en ontwikkelingen aangaande
doofblindheid.
Plaats: Nederland
Info: Anneke Balder
Stichting 5th DbI European Conference on Deafblindness
PO Box 222
NL-3500 AE Utrecht
Telefoon: +31 (0)30 276 99 70
Fax: +31 (0)30 271 28 92
Email: sdg@wxs.nl
Website: http://www.deafblindinternational.org
(*) 3 tot 6 september 2001
AAATE Conference 2001
6th European Conference for the Advancement of Assistive Technology
Internationale conferentie over de technologische vooruitgang van hulpmiddelen
voor gehandicapten. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot
professionelen.
Plaats: Ljubljana, Slovenië
Info: AAATE Conference 2001
Prof. Dr. Crt Marincek
c/o Cankarjev Dom
Cultural and Congress Centre
Congress Department
Presernova 10
SL-1000 Ljubljana
Telefoon: +386 61 223 841
Fax: +386 61 217 431
Email: kongres@cd-cc.si
Website: http://www.cd-cc.si/AAATE2000
(*): Activiteiten waar Vlicht-Cel Infovisie en/of Visio aan deelnemen
Jaarindex Infovisie Magazine 2000
Artikelen
Testverslagen, vergelijkende testverslagen
-Vergelijkende test: Vergrotingsprogramma’s met spraakondersteuning,, IM
14,1
-Testverslag: Optical Braille Recognition,, IM 14,2
-Vergelijkende test: Hulpmiddelen voor het surfen met Internet Explorer,, IM
14,2
-Evaluatie: Nederlandstalige spraaksyntheseprogramma’s,, IM 14,3
-Vergelijkende test:: Teksttelefoons op de computer, IM 14,4
Productoverzichten
-De Screen Magnifiers Homepage Informatiebron over vergrotingsprogramma’s,
IM 14,1
-Schrijfhulpmiddelen: Een overzicht, IM 14,2
-Betaalbare PC-vergroting: Een overzicht, IM 14,4
Technische achtergrondartikelen
-Beeldschermloepen: De nieuwste technieken, IM 14,1
-GUI-toegangs- en spraaksyntheseprogramma’s ...: Hoe ze samenwerken, IM
14,3
Gebruikerservaringen
-Gebruikersimpressies: Notitietoestellen, IM 14,2
-Een aangepaste muziekopnamestudio: Bestaat dat ?, IM 14,4
-Productbespreking: WinBraille, IM 14,4
Artikelen over GUI’s
-Office 2000: En hoe staat het met de toegankelijkheid ?, IM 14,2
Verslagen
-Verslag: Ziezo 2000 hulpmiddelenbeurs, IM 14,1
-Verslag: ICCHP 2000, IM 14,3
-Verslag: Sight Village 2000, IM 14,3
Diverse artikelen
-Spraaktechnologie in Vlaanderen: Een overzicht, IM 14,3
-Gesproken boeken: De nieuwe generatie heet DTB, Daisy of eBook, IM 14,3
Website-besprekingen
-Abledata, IM 14,2
-Disability Information for Students and Professionals, IM 14,2
-European Disability Forum, IM 14,4
-Goci e-flash, IM 14,1
-Handigids, IM 14,2
-HotBraille, IM 14,1
-JAN, IM 14,2
-MBROLA Project, IM 14,3
-Microsoft Accessibility, IM 14,3
-REHACare, IM 14,4
-Stad Gent Braillenet, IM 14,3
-Tiresias, IM 14,1
-Visueel gehandicapten pagina, IM 14,3
-WNI Bulletin, IM 14,1
Jaarindex Infovisie Magazine 2000
Technische Fiches
Beeldschermloepen (ISO 9999 21.06.03)
-Ergo 75, IM 14,3
-Ergo FC, IM 14,3
-Ergo MC, IM 14,3
-Koba Astra Breedbeeld, IM 14,2
-Koba Astra Classic, IM 14,2
-Koba LC Kleur, IM 14,2
-Koba LC Wit-Zwart, IM 14,2
-Magnilink Colibri Reader, IM 14,4
-Magnilink Colibri Split, IM 14,4
-Magnilink Colibri Switch, IM 14,4
-Magnilink Uil, IM 14,4
-Nova, IM 14,4
-Prisma, IM 14,4
-SmartView CT, IM 14,4
-SmartView Ikon, IM 14,4
-SmartView MV, IM 14,4
-SmartView TX, IM 14,4
-SmartView Xtra, IM 14,4
-TL1/PC, IM 14,4
-Twinkle Bright, IM 14,2
-Twinkle Spectrum, IM 14,2
-Twinkle Star, IM 14,2
-Videomatic Scala, IM 14,4
-Videomatic Semi S1-Schule, IM 14,4
Bladerprogramma’s (ISO 9999 21.09.27)
-Simply Web, IM 14,2
-Web Wizard, IM 14,2
Brailledecoders (ISO 9999 21.15.XX)
-Elvis-E, IM 14,3
Brailleleesregels (ISO 9999 21.09.12)
-544 Satellite, IM 14,1
-570 Satellite Pro, IM 14,1
-Braillex Efficiency Line 2D-80, IM 14,1
-Cyberbraille 80, IM 14,1
-Pegasus 20 CR, IM 14,1
-Pegasus 40 CR, IM 14,1
-Pegasus 80 CR, IM 14,1
Brailleschrijfmachines (ISO 9999 21.15.15)
-Elotype 4E, IM 14,3
Diverse programma’s (ISO 9999 21.21.XX)
-NeWTel, IM 14,4
-OBR, IM 14,1
GUI-toegangsprogramma’s (ISO 9999 21.09.27)
-Hal, IM 14,3
-Jaws, IM 14,2
-Outspoken Ensemble, IM 14,1
-Outspoken Solo, IM 14,1
-Supernova, IM 14,3
-Virgo, IM 14,1
Licht/kleurdetectors (ISO 9999 21.48.12)
-ColorTest 150, IM 14,2
Memorecorders (ISO 9999 21.30.09)
-Voice Mate, IM 14,1
Notitietoestellen (ISO 9999 21.12.XX)
-Braille Lite 2000, IM 14,2
-Braille Wave, IM 14,2
-BrailleNote, IM 14,3
-MemoSpeech, IM 14,2
Rekenmachines (ISO 9999 21.18.06)
-Orion TI-34 Talking Scientific Calculator, IM 14,3
-VisAble Scientific, IM 14,3
Reliëfproductiesystemen (ISO 9999 21.24.XX / 21.24.03)
-Zy-Fuse, IM 14,2
Spraaksyntheseprogramma’s (ISO 9999 21.09.15)
-Eurovocs Soft, IM 14,3
-Fluent Dutch Text-to-Speech, IM 14,3
-Infovox 330, IM 14,3
-Orpheus, IM 14,3
Tekstherkenningssystemen (ISO 9999 21.06.06)
-LeseAs Quattro, IM 14,3
-LeseFix 2000, IM 14,1
-Open Book Ruby Edition, IM 14,1
Vergrotingsprogramma’s (ISO 9999 21.09.27)
-Lunar Plus, IM 14,1
-ZoomText Xtra Level 1, IM 14,1
-ZoomText Xtra Level 2, IM 14,1
INFOVISIE MAGAZINE
Driemaandelijks tijdschrift over technische hulpmiddelen voor slechtziende en
blinde mensen. Verkrijgbaar in zwartdruk, groot-druk, braille, op audiocassette
en in diverse elektronische formaten.
Redactie:
Vlicht-Cel Infovisie
Kapucijnenvoer 33
B-3000 Leuven
Tel.: +(32) 16 33 23 92
Fax: +(32) 16 33 23 87
Visio-TOVG
Amersfoortsestraatweg 180
NL-1272 RR Huizen
Tel.: +(31) 356 98 57 11
Fax: +(31) 356 93 84 56
Vaste medewerkers
Gerrit Van den Breede
Jeroen Baldewijns
Jan Engelen
Helene van Harten
Maria Noyons
Vormgeving
Jeroen Baldewijns
Gerrit Van den Breede
Abonnementen
België: 900 BEF
Nederland: 49 NLG
Andere Landen: 1.100 BEF
Wie zich wenst te abonneren, kan contact opnemen met de redactie op de
bovenstaan-de adressen.
Zonder schriftelijk tegenbericht wordt uw abonnement automatisch verlengd bij
het begin van een nieuwe jaargang.
Verantwoordelijke uitgever
Jan Engelen
Vloerstraat 67
B-3020 Herent
De redactie is niet verantwoordelijk voor ingezonden artikelen. Enkel
teksten die ondertekend zijn, worden opgenomen. De redactie behoudt zich het
recht voor ingezonden stukken in te korten.
Vlicht en Visio kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor onjuiste gegevens
die door verdelers of fabrikanten werden meegedeeld.
Niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder de uitdrukkelijke schrif-telijke toestemming van de uitgever.