Vergelijkende test van vier chatprogramma's
Enquêteresultaten: inventarisatie computer met
hulpmiddelen
Productbespreking : De Seiko Smart Label Printer lijn
@Home, mijn eigen pagina op het web: Eerste stapjes in HTML (deel
2)
Verslag Drempels Weg
Verslag Studiedag Webtoegankelijkheid
Websitebesprekingen
Spermalie
Rehadat
Technische fiches
Beeldschermloepen
Flipper
FlipperPort
SmartView 2 Xtra
Visio PC
Brailledrukkers
Tiger Advantage
Vergrotingsprogramma's
Galileo
Adressen leveranciers
Agenda
Colofon
Beste lezer,
Bij het schrijven van dit woordje is het veel te koud voor de tijd van het jaar
en regent het nog steeds pijpenstelen. Het lijkt alsof we met één
voet in de winter blijven steken. Hopelijk kunt u dit nummer lezen onder
betere, zomerse omstandigheden.
Chatten voor internet is enorm populair en daarom wilden we wel eens weten of
die vorm van communicatie ook voor niet-zienden bruikbaar is. We hebben vier
chatprogramma's getest en onze bevindingen samengevat in een verslag.
Tijdens de Ziezo-beurs werd een enquête over computergebruik afgenomen,
waarvan we de markantste resultaten op een rijtje zetten.
Labels printen blijkt veel eenvoudiger te zijn met een speciaal voor dat doel
ontwikkelde printer.
De samenstellers van webpagina's krijgen het tweede deel van de HTML-cursus
voorgeschoteld.
Deze keer uitgebreid aandacht voor toegankelijke websites in twee verslagen:
zowel in Nederland als in België zijn de voorbije maanden lovenswaardige
initiatieven van start gegaan.
In de Update-Info vindt u korte berichten over diverse producten en diensten
die de moeite waard zijn. Aan de hand van de Agenda kunt u plannen maken voor
een werkbezoek aan interessante beurzen en conferenties.
Twee websitebesprekingen en zes technische fiches met de nieuwste geavanceerde
hulpmiddelen maken dit nummer compleet.
De redactie wenst u veel leesplezier
Helene van Harten
Inleiding
Chatten (of keuvelen) is on line babbelen in de vorm van korte tekstberichten
via de computer en het internet. Met de modem wordt een verbinding met andere
computers over de hele wereld gelegd en daarna kun je teksten intypen, die door
andere computergebruikers te lezen zijn. Omgekeerd kun jij de teksten lezen die
anderen intypen. Als je een verbinding maakt, geef je een schuilnaam (nickname)
op. Teksten die anderen typen, kun je herkennen doordat hun schuilnaam bij de
tekst staat en alle tekst die jij tikt is voor anderen zichtbaar met jouw
schuilnaam. Er zijn twee manieren van chatten, namelijk groepsgesprekken via
een kanaal en individuele één-op-één-gesprekken.
Iedereen kan een nieuw kanaal starten en daar een naam aan hangen die aangeeft
over welk onderwerp hij een kanaal wil starten. Iedereen kan jouw kanaal zien
en besluiten mee te doen aan het gesprek op jouw kanaal. Als je een nieuw
kanaal start, ben je automatisch de beheerder van dat kanaal. Dat betekent dat
je mensen van je kanaal mag afgooien. Ook kun je anderen aanwijzen die die
bevoegdheid ook krijgen. Andere deelnemers aan het gesprek op een kanaal kunnen
wel aangeven dat ze bepaalde deelnemers willen negeren. Teksten van die
deelnemers komen dan niet meer op jouw scherm. Deelnemers aan een kanaal kunnen
er ook voor kiezen om een privé-boodschap aan een andere deelnemer te
sturen die alleen voor die persoon zichtbaar wordt.
Je kunt ook individuele gesprekken aangaan met andere computergebruikers die op
dat moment een verbinding hebben. Als je al wat langer chat, ken je al een
aantal schuilnamen van andere computergebruikers en kun je zien of ze een
verbinding hebben. Als je je aanmeldt om te chatten, kun je een aantal gegevens
van jezelf opgeven, bijvoorbeeld hobbys. Met de gegevens die anderen opgegeven
hebben, kun je ook iemand zoeken met wie je wilt gaan chatten. Als je met
iemand wilt chatten, kan de ander dat zien en vervolgens beslissen of hij of
zij het gesprek aangaat. Zo kun je zelf ook verzoeken krijgen van anderen die
met jou een gesprek willen starten.
Programma
Om te kunnen chatten bestaan er verschillende programma's. Tot voor kort was
PowPow het meest toegankelijke programma, maar helaas is de ontwikkeling in
2001 gestopt. Nu is Accessible Chat het meest toegankelijke programma voor
gebruikers van Jaws en Wineyes. Het is te vinden op de Amerikaanse website
www.gamesfortheblind.com en is
speciaal geschreven voor gebruikers van Jaws en Wineyes. Met dit programma heb
je alleen toegang tot de kanalen die via het programma zijn gestart en kun je
ook alleen chatten met andere gebruikers van Accessible Chat. Dit is echter een
kleine groep van blinde gebruikers en spelletjesspelers.
Programma's met een zeer grote gebruikersgroep zijn de populaire programma's
mIRC en ICQ. mIRC is gericht op chatten in kanalen en ICQ op individueel
chatten. In dit artikel worden Accessible Chat, mIRC, ICQ en MSN besproken. De
eerste drie hebben een Engelse interface, maar tijdens het chatten kun je op
zoek gaan naar Nederlandse contacten en kanalen. Van ICQ is het nu mogelijk om
vertaalsoftware voor Nederlands op te halen. Hierdoor heeft ICQ een Nederlandse
handleiding en Nederlandse menu's. mIRC heeft alleen een Nederlandse inleiding
over het programma.
Ten slotte heeft Microsoft een programma MSN Messenger, waarmee je
één-op-één kunt communiceren en ook anderen kunt
uitnodigen mee te doen. Dit programma werkt met een iets andere techniek, maar
voor de gebruiker is dat gelijkwaardig aan chatten. Dit programma is wel
toegankelijk via de hulpmiddelen en er is een Nederlandstalige versie.
In dit artikel gaan we alleen in op de chatmogelijkheden van de programma's.
Vaak zijn er ook nog andere mogelijkheden, zoals spraak via internet of andere
berichtenservices.
Geteste programma's en testmethode
De test is uitgevoerd op een Pentium II-processor en 64MB werkgeheugen. Er is
gewerkt onder Windows 98 met een beeld van 800 bij 600 punten en 256 kleuren.
De volgende chatprogramma's zijn in deze test gebruikt:
==========
Overzichtstabel geteste programma's
----------
Product: Accessible Chat
Versie: 3.1
Producent: ontbreekt
Website: www.gamesfortheblind.com
----------
Product: mIRC
Versie: 5.82
Producent: mIRC CO Ltd
Website: www.micro.co.uk/translations/dutch.html
----------
Product: ICQ
Versie: v4.63
Producent: Mirabilis
Website: www.icq.com/download
----------
Product: MSN Messenger
Versie: 3.5
Producent: Microsoft
Website: messenger.msn.nl
==========
Bij het testen is vooral gekeken of de handelingen via het toetsenbord
zonder muis kunnen worden uitgevoerd en hoe gewisseld wordt tussen het veld
waar tekst ingevoerd wordt en het veld waar de tekst van anderen komt te staan.
Ook is het belangrijk hoe de tekst van anderen gelezen kan worden.
Als hulpmiddelen zijn Jaws 3.31, Supernova 4.5 en Zoomtext Xtra Level 2 versie
7.05 gebruikt.
Accessible Chat
Accessible Chat valt volledig met toetsen te bedienen. Er is een versie voor
Jaws-gebruikers en een voor gebruikers van Wineyes. Dit programma maakt gebruik
van chatten via kanalen met alle mogelijkheden zoals in de inleiding
beschreven. Als je het programma start, moet je je aanmelden met je schuilnaam.
Je komt dan in een scherm waarin de actieve kanalen genoemd staan met het
aantal deelnemers per kanaal. Daarnaast is er een lijst van schuilnamen van
mensen die op dat moment Accessible Chat gebruiken. Je kunt kiezen om deel te
nemen aan een bestaand kanaal of een nieuw kanaal starten.
Als je deelneemt aan het chatten op een bepaald kanaal, worden binnenkomende
berichten van andere deelnemers automatisch voorgelezen, behalve als je zelf
aan het typen bent: dan wordt je eigen tekst voorgelezen. Er zijn aparte
functietoetsen om de laatst binnengekomen boodschap voor te lezen of de
volgende boodschap. Dat kan handig zijn als je boodschappen hebt gemist tijdens
het typen. Er is een apart veld waarin alle schuilnamen van deelnemers aan het
kanaal staan. Dat veld is bereikbaar met het toetsenbord. Je kunt ook
privé-berichten sturen naar gebruikers buiten je kanaal. Ten slotte kun
je geluidseffecten versturen en een conversatie bewaren.
Met andere pakketten dan Jaws en Wineyes is er geen spraak- of
braille-ondersteuning, tenzij je de navigatie-mode gebruikt om het scherm af te
tasten. De vergroting werkt wel.
mIRC
mIRC is volledig tekstgeoriënteerd en je kunt de commando's ook typen in
plaats van te klikken op iconen. Het chatten gaat ook hier via kanalen met alle
mogelijkheden zoals in de inleiding beschreven; daarnaast heb je de
mogelijkheid om privé-berichten te versturen aan andere gebruikers. De
verschillende delen van de vensters zijn volledig toegankelijk, behalve het
berichtendeel van het chatvenster en het statusdeel van het statusvenster. De
focus blijft tijdens het chatten op het veld waar je zelf berichten in kunt
tikken. Het veld waar je berichten van andere deelnemers kunt lezen is niet
bereikbaar met de focus. Dit betekent dat je met je schermuitleesprogramma naar
die informatie moet zoeken. Voor Zoomtext Xtra Level 2 en LunarPlus betekent
dit dat de binnenkomende tekst niet voorgelezen kan worden. Hetzelfde geldt
voor de statusinformatie van het statusvenster. De focus blijft dan op de
commandoregel waar je commando's kunt typen. De tekst in het deel van het
venster waar de berichten binnenkomen, schuift steeds door als er nieuwe
berichten binnenkomen. Dit betekent dat als je met de navigatiemode de tekst
aan het lezen bent, er regels overgeslagen worden als de tekst weer opgeschoven
is.
Alle kleuren en lettertypes zijn instelbaar en ook het formaat van het venster
kan aangepast worden. De tekst van de berichten van anderen wordt automatisch
aangepast als het venster groter of kleiner gemaakt wordt, zodat er geen tekst
onzichtbaar wordt. Namen van kanalen in het kanalenvenster staan altijd per
regel. Als dit venster aangepast wordt, verdwijnt een deel van de namen buiten
het venster.
ICQ
ICQ is het minst toegankelijke chatprogramma. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk
met ALT-TAB de focus op ICQ te krijgen of met TAB door alle knoppen te
wandelen. De verschillende deelvensters en tabbladen zijn ook niet met CTLR-TAB
bereikbaar. ICQ start met de focus op je eigen contactlijst, waar je met de
pijltjes door kunt navigeren. Wel kun je tijdens het chatten uitgebreid kleuren
instellen, maar daarmee stel je die kleuren ook in bij degene met wie je chat
en andersom. ICQ is gemaakt om een lijst aan te leggen van contacten met wie je
regelmatig chat. Van die contacten kun je zien of ze online of offline zijn,
dat wil zeggen of ze met hun computer verbonden zijn met het wereldwijde
computernet. Als je met iemand aan het chatten bent, heb je weer een
deelvenster om je boodschappen in te typen en een deelvenster waarin je
boodschappen voor jou kunt lezen. Bij het uitwisselen van berichten kun je ook
geluidseffecten en grafische effecten invoegen. Vooral de grafische effecten
zijn lastig voor mensen met een visuele beperking. De afmetingen van het
chatvenster kun je weer goed instellen. Met de muis en de navigatiemode van je
schermuitleesprogramma kun je wel de focus wisselen tussen het deel van het
venster waar je zelf boodschappen typt en het deel waar je de boodschappen kunt
lezen.
In de nieuwste versie van ICQ is het ook mogelijk om via kanalen met een thema
met elkaar te chatten. Ook hier geldt dat iedereen het lettertype en de kleur
van zijn eigen tekst instelt. De communicatie is wel volledig
tekstgeoriënteerd. Maar het gebeurt in een scherm waarbij alleen de eigen
invoerregel de focus heeft en je weer met je schermuitleesprogramma moet zoeken
naar de tekst die door anderen ingevoerd wordt. Ook het versturen van je eigen
tekst werkt met een knop die niet met het toetsenbord bereikbaar is.
Vanwege de populariteit van ICQ zijn er toch ook blinde gebruikers van dit
chatprogramma. Zij gebruiken de mogelijkheid om het scherm af te zoeken met hun
hulpmiddel.
MSN Messenger
Met dit programma moet je een eigen contactlijst maken, om dan via internet
berichten te kunnen uitwisselen. Het biedt geen mogelijkheid om met onbekenden
contact te zoeken, zoals bij ICQ. Ook is het niet mogelijk om in kanalen te
chatten, maar je kunt wel meerdere contacten uitnodigen mee te doen met het
gesprek. Het programma is goed met het toetsenbord te bedienen. De
lettergrootte, het lettertype en de kleur zijn ook instelbaar. Met de TAB-toets
zijn alle knoppen en berichtenvensters bereikbaar. Er is weer een venster waar
je je eigen boodschap kunt typen en een venster waarin alle communicatie
weergegeven wordt. Binnenkomende berichten worden niet automatisch voorgelezen,
maar je kunt wel de focus in het venster zetten met TAB of SHIFT TAB en dan met
de pijltjestoetsen door de tekst lopen. Het hulpmiddel leest dan de
boodschappen voor.
In MSN Messenger kun je instellen of je emoties grafisch weergeeft. Dat heeft
alleen effect op de weergave in je eigen venster en niet op degene met wie je
communiceert. Het instellen van het lettertype en de kleur heeft effect op je
eigen venster, maar ook op de weergave bij degene met wie je communiceert. De
achtergrondkleur is wit en is niet instelbaar binnen MSN Messenger.
Conclusies
Voor gebruikers van vergroting geldt dat de afmetingen van de vensters goed
instelbaar zijn. Ook de kleuren en lettertypes zijn vaak instelbaar, maar
beïnvloeden ook de kleuren en lettertypes bij de andere partner. De
toegankelijkheid met het toetsenbord is het best bij MSN Messenger, waardoor je
daar ook de meeste spraakondersteuning krijgt.
Voor gebruikers van Jaws en Wineyes is Accessible Chat het meest toegankelijke
programma, omdat binnenkomende berichten automatisch voorgelezen worden en ook
in braille weergegeven worden.
Om mIRC en ICQ met spraak of braille te kunnen gebruiken, moet je gebruik maken
van de navigatiemode van je hulpmiddel.
De hier besproken programma's werken nu alleen nog voor communicatie binnen de
eigen gebruikersgroep. Dus met ICQ kun je communiceren met andere
ICQ-gebruikers en met mIRC alleen met andere mIRC-gebruikers. In de toekomst
zullen er steeds meer programma's komen waarmee je kunt communiceren met
gebruikers van meerdere communicatieprogramma's.
Opvallende eigenschappen
Accessible Chat
Communicatie in kanalen
Goed aangepast voor Jaws en Wineyes
Goed toegankelijk met het toetsenbord
Tekst en geluidseffecten
Kleine gebruikersgroep
mIRC
Communicatie in kanalen
Communicatievenster niet bereikbaar met toetsenbord
Verder redelijk goed met toetsenbord te bedienen
Grote gebruikersgroep
ICQ
Hoofdzakelijk individuele communicatie
Slecht toegankelijk met het toetsenbord
Tekst met grafische en geluidseffecten
Grote gebruikersgroep
MSN Messenger
Individuele communicatie
Alleen tekst met instelbaar grafische emotie-effecten
Goed toegankelijk met het toetsenbord
Minder grote gebruikersgroep
Vragen
Wil ik op zoek naar groepscommunicatie met onbekenden of wil ik vooral met
bekenden communiceren?
Wil ik op zoek naar contacten om mee te communiceren via het
communicatieprogramma of vraag ik op een andere manier gegevens om contacten te
vinden?
Hoe belangrijk is toegankelijkheid via het toetsenbord?
Hoe goed kan ik overweg met de navigatiemode van mijn hulpmiddel?
Zijn mensen met wie ik wil chatten bereid om mijn voorkeursprogramma op hun pc
te installeren?
Chatweetjes
Tijdens het chatten kun je ook berichten krijgen met aangehechte berichten
(attachments) die je op je computer zou moeten zetten. Doe dat in principe
nooit, tenzij als de persoon van wie je het krijgt goed bij je bekend is. Ook
kun je webadressen doorgestuurd krijgen, die regelmatig naar pornosites leiden.
Ten slotte zijn er berichten die waarschuwen tegen virussen of oproepen tot
acties voor een goed doel. Je kunt dit soort berichten het beste negeren: zowel
het virus als het goede doel zijn meestal nep.
Er zijn chatters die zich graag anders voordoen, bijvoorbeeld als jonge vrouw
terwijl ze een oude man zijn.
Er is veel modern taalgebruik bij het chatten. Daarbij worden beknopte
schrijfwijzen gehanteerd waarbij je moet letten op de uitspraak. Hier volgen
een paar Engelse voorbeelden:
2 to
4 for
r are
u you
Daarnaast zijn in het chatten de zogenaamde lachebekjes geïntroduceerd.
Met behulp van de leestekens worden gezichtjes overgestuurd die aangeven of
iets grappig bedoeld is of niet of hoe iemands stemming is:
:-) vrolijk of grapje
:-( niet blij
;-) knipoog
De tekens zijn visueel georiënteerd. De dubbelpunt wordt voor de ogen
gebruikt, het streepje voor de neus en de ronde haakjes voor de mond.
Helene van Harten
Tijdens de ZieZo beurs heeft het TOVG van Visio en Sensis (fusie tussen Theofaan, Blauwe Kamer Groep en Convergo) een kleine enquête gehouden onder de bezoekers die een computer met hulpmiddel gebruiken. Het doel was te inventariseren welke hulpmiddelen gebruikt worden, maar ook voor welke toepassingen de computer gebruikt wordt. Daarnaast werd gevraagd hoe tevreden men over de computer en hulpmiddelen is, en waar nog ondersteuning gewenst is. Hierbij een verslag van de resultaten van die inventarisatie, waar 102 ZieZo-bezoekers vrijwillig aan hebben meegedaan. De gemiddelde leeftijd was 45 jaar. Van de ondervraagden was twee derde man en één derde vrouw. In dit artikel geven we de vele getallen die dit onderzoek opgeleverd heeft.
Gebruik van de computer
Gemiddeld werken de ondervraagden al ruim 8 jaar met de computer en gebruiken
ze de pc nu ruim 4 uur per dag. De meesten gebruiken de computer privé,
43 ook op het werk, 18 ook voor studie en 11 voor vrijwilligerswerk.
Vijftien mensen werken alleen met DOS, 18 met DOS en een Windows-omgeving, 1
met Unix; de anderen werken allen onder een Windows-omgeving, waarvan 14 ook
met Windows Netwerk-omgeving.
Het gebruik van de toepassingen:
Computerhulpmiddelen
De volgende hulpmiddelen worden gebruikt (sommigen gebruiken meerdere
hulpmiddelen voor vergroting, spraak of braille en sommigen weten niet precies
welk hulpmiddel ze hebben):
Pc en hulpmiddel
Op de vraag naar mogelijke verbeteringen van de hulpmiddelen werden de volgende
punten genoemd:
Op de vraag welke instelling of functie van het hulpmiddel heel handig is, kwamen de volgende reacties:
Gemiddeld 1 à 2 keer per week heeft de helft van de ondervraagden problemen met de computer, terwijl de andere helft er nooit problemen mee heeft. Uit de analyse van de data blijkt de groep met computerproblemen dezelfde gemiddelde leeftijd te hebben als de groep zonder computerproblemen. Ook op het gebied van de hulpmiddelen die de beide groepen gebruiken, zijn er geen opvallende verschillen.
Tevredenheid
73 deelnemers vinden dat ze voldoende vlot met hun hulpmiddelen kunnen omgaan,
16 zijn matig tevreden en 3 ontevreden. De 19 mensen die minder tevreden zijn,
kregen gemiddeld 11 uur minder instructie over het hulpmiddel door een
revalidatie-instelling dan de mensen die wel tevreden zijn. De instantie
waarvan ze instructie kregen, is niet significant verschillend in vergelijking
met de tevreden groep.
69 ondervraagden geven aan tevreden te zijn over hun handigheid met de
computer, 22 zijn matig tevreden en 7 ontevreden. De 29 minder tevreden
deelnemers kregen gemiddeld 14 uur minder instructie over computergebruik dan
de mensen die wel tevreden zijn. De instantie waarvan ze de uitleg kregen, was
niet significant anders dan bij de mensen die wel tevreden zijn. Wel zitten er
in de groep van minder tevreden gebruikers wat meer mensen met braille- en
spraakhulpmiddelen. De minder tevreden groep werkt gemiddeld net zo veel jaar
met de computer, maar werkt gemiddeld bijna een uur minder per dag met de
computer dan de tevreden groep. In de minder tevreden groep zitten naar
verhouding evenveel DOS-gebruikers als in de tevreden groep.
Behoefte aan ondersteuning
Op de vraag of er behoefte is aan extra ondersteuning bij computergebruik
antwoordden 33 mensen nee. De anderen hebben vooral behoefte aan een helpdesk
en cursussen. 11 keer was er een vraag om een helpdesk, 4 keer om een helpdesk
die ook langskomt en 3 keer om hulp bij het installeren van software. 9 mensen
vroegen om een cursus, maar daarnaast werd ook om de volgende specifieke
cursussen gevraagd:
Conclusies
We hebben toch een hele set gegevens over computergebruik gekregen en willen
alle deelnemers aan dit onderzoek nogmaals heel hartelijk bedanken. Wat opvalt,
is dat er een grote groep van gemiddeld 85 % Windows-gebruiker is en dat er ook
veel verschillende toepassingsprogramma's gebruikt worden. Over het algemeen is
de tevredenheid groot onder de gebruikers, zowel over de hulpmiddelen als over
het gebruik van de computer.
Voor de vergroting wordt relatief veel Zoomtext gebruikt, voor spraak- en
braille-uitvoer worden diverse hulpmiddelen gebruikt. Er is behoefte aan betere
internet-ondersteuning bij een aantal hulpmiddelen en ook lopen de hulpmiddelen
nog wel eens vast. Het gemak van de bediening mag bij sommige hulpmiddelen
verbeterd worden.
Uit analyse van de groep die minder tevreden is over hoe goed ze met de
computer en de hulpmiddelen kunnen omgaan, blijkt dat die groep gemiddeld
minder instructie gekregen heeft.
Dit onderzoek is uitgevoerd door het TOVG, om te inventariseren welke
hulpmiddelen en computertoepassingen gebruikt worden. Maar ook om na te gaan of
er behoefte is aan ondersteuning. Binnen de organisaties van Visio en Sensis
zullen we extra nadenken over de duidelijke vraag naar een helpdesk en
cursussen.
Gerhard Pape
Inleiding
Hoe vaak komt het niet voor dat je thuis of op je werkplek een adreslabeltje
nodig hebt? Om een brief te verzenden, of gewoon om een tekst op een mapje te
zetten?
Pak dan maar een A4-stickervel en print er eentje uit in Word, is dan de
oplossing. Nu zitten er meestal 14 of meer stickers op zon vel, dus ligt het
voor de hand dat het vel meerdere keren wordt gebruikt. Vaak resulteert dat in
een telefoontje naar de helpdesk omdat er weer zon !$|-]#+*-sticker in de
printer is vastgelopen. Het is op veel bedrijven zelfs verboden om een
stickervel meer dan één keer te gebruiken.
In deze bijdrage wil ik een goed en praktisch alternatief bespreken voor
iedereen. Ook als je geen vergroting of brailleleesregel gebruikt. Erg handig
en voor de meeste werkgevers betaalbaar.
De Smart Label Printer-lijn van Seiko
Seiko levert al een aantal jaren een heel praktische labelprinter met
bijbehorend stuurprogramma: de Smart Label Printer. Types 100, 200 en 240.
De printers zijn geschikt voor adres- en diskettelabels van verschillende
breedte.
De printers werken volgens het thermische afdrukprincipe, dus geen vegen en
geen inktpatronen. Het verschil tussen de drie types zit in de afdrukbreedte
van 1 of 2 inch (2,54 of 5,08 cm) en de snelheid, 3 of 8 seconden per label.
Een nieuwe rol invoeren is een handigheidje dat best te leren is.
De belangrijkste mogelijkheden van het stuurprogramma
Bediening
Het programma valt vrijwel volledig te gebruiken met het toetsenbord. Alle
onderdelen zijn via het menu bereikbaar en verder hebben alle hoofdfuncties
sneltoetsen.
Voor de knoppenbalk is met een goed schermuitleesprogramma zelf een
sneltoetsenserie op te zetten.
Mogelijkheden
De tekst
De tekst die op het label moet komen, wordt ingetikt in een venster met het
formaat van het label. De gebruikelijke editeerfuncties uit Word zijn hierbij
mogelijk, waaronder ook tekst plakken. (Zie bijgevoegd overzicht van
sneltoetsen.)
De labels
Een probleem bij een zwartdruklabel is vaak de oriëntatie. De labels voor
deze printer hebben een asymmetrische perforatie, waardoor het onderscheid
tussen boven en onder duidelijk is.
Probleempje
Er is een bedieningsprobleempje bij het bewaren en opvragen. De twee lijsten
met respectievelijk categorie en labeltitel zijn niet te activeren via het
toetsenbord. Gelukkig kan klikken via het brailledisplay hier uitkomst bieden,
waarna via het toetsenbord gekozen kan worden.
Overzicht van sneltoetsen
| Activeer menubalk | Alt / F10 |
| Menu-items | Alt-letter |
| Nieuw label | Ctrl-N |
| Open label | Ctrl-O |
| Label opslaan als | Ctrl-S |
| Afdrukken | Alt-P |
| Afsluiten | Alt-F4 |
| Ongedaan maken | Ctrl-Z |
| Alles selecteren | Ctrl-A |
| Kopiëren | Ctrl-C |
| Knippen | Ctrl-X |
| Plakken | Ctrl-V |
| Vet | Ctrl-B |
| Italic | Ctrl-I |
| Onderstreept | Ctrl-U |
| Font | Ctrl-F |
| Grootte | Ctrl-P |
| Links uitlijnen | Ctrl-L |
| Centreren | Ctrl-E |
| Rechts uitlijnen | Ctrl-R |
| Links+gecentreerd | Ctrl-J |
Conclusie
Met deze labelprinter en bijbehorende software kunnen labels van uitstekende
kwaliteit worden gemaakt, ook als de gebruiker is aangewezen op een flinke
vergroting of een brailleleesregel. Deze printer is een echte aanwinst voor de
werkplek.
Technisch
De software werkt onder Windows 95/98/ME en Windows NT/2000.
De printer kan serieel, parallel of via een USB-poort worden aangesloten. Ook
is aansturing via een netwerk mogelijk.
Onder Windows 98 is gebruik getest met Supernova, Jaws en Zoomtext.
Er is een probleem onder Windows 2000. De printer werkt prima, ook menus en
dialogen zijn bruikbaar, maar de labeltekst wordt niet weergegeven in braille.
Aan een oplossing voor dit essentiële onderdeel wordt gewerkt.
Prijsinformatie Nederland: Inmac / Micro Warehouse
Smart Label Printer SLP100, 1, 8 sec: 486,7 NLG / 221 EUR
Smart Label Printer SLP200, 2, 8 sec: 712,8 NLG / 324 EUR
Smart Label Printer SLP240, 2, 3 sec: 832 NLG / 378 EUR
Eurolabel, 36 x 89 mm, 2 rollen met 260 labels: 53,5 NLG / 24 EUR
3,5 diskettelabel, 54 x 70 mm, 1 rol met 320 labels: 51,1 NLG / 23 EUR
Dialabel, 11 x 38 mm, 1 rol met 300 labels: 28,5 NLG / 13 EUR
De vermelde prijzen zijn inclusief BTW.
Jeroen Baldewijns
In onze vorige aflevering hebben we met gebruik van de basistags onze eerste
internetpaginas in mekaar geknutseld. We kwamen daarbij te weten hoe we
tekstparagrafen en hoofdingen creëren.
Ditmaal gaan we de paginas voorzien van wat extra opsmuk, waarbij we uiteraard
ook weer aandacht besteden aan de toegankelijkheid voor hulpmiddelengebruikers.
1. Koppelingen (hyperlinks)
De grootste kracht van het internet zit hem in de zogenaamde hyperlinks, dat
zijn koppelingen die, als je erop klikt of ze via de entertoets activeert, je
doorsluizen naar een andere pagina of naar een andere plaats op dezelfde
pagina. In het volgende voorbeeld hebben we diverse soorten koppelingen
opgenomen.
<html>
<head>
<title>Mijn eerste webpagina met koppelingen</title>
</head>
<body>
<a name=begin></a>
Inhoudstafel van mijn website
<a href=thuis.htm>Titelpagina van mijn website</a>
<a href=voorstel.htm>Voorstelling van onze vereniging</a>
<a href=http://www.blindenzorglichtenliefde.be>Mijn favoriete
website</a>
Hier volgt een heel lange tekst waarin de doelstellingen van mijn website
uiteengezet worden en die de inhoud van de site schetsen.
<a href=mailto: mijn.naam@provider.be>Klik hier om me een mailtje toe te
sturen</a>
<a href=#begin>Ga terug naar het begin van de pagina</a>
</body>
</html>
Een koppeling wordt in de HTML-code steeds gedefinieerd tussen de tags
<a> en </a>. Op de webpagina zie je de tekst tussen die twee tags
meestal onderlijnd en in een andere kleur staan, ten teken dat het om
koppelingen gaat. Het schermuitleesprogramma merkt dat en zal bij het weergeven
van deze tekst duidelijk maken dat het om links gaat.
In dit voorbeeld vind je vier soorten koppelingen:
Richtlijn Toegankelijkheid
Zorg ervoor dat je elke link een logische en betekenisvolle naam geeft en dus
niet: Klik hier, zoals je dat op sommige webpaginas wel eens ziet. De bedoeling
van de link is immers dat de bezoeker weet waar hij zal terechtkomen als hij
hem activeert.
2. Afbeeldingen
Hoewel afbeeldingen op zich weinig nut hebben voor braillegebruikers, willen we
ze niet uit de weg gaan. Daar hebben we zo onze redenen voor. Slechtziende
surfers kunnen namelijk wel informatie halen uit die visuele elementen.
Bovendien kunnen we aan de hand van dit onderwerp een van de belangrijkste
toegankelijkheidsprincipes demonstreren.
De twee bestandsformaten die doorgaans gebruikt worden bij het plaatsen van
afbeeldingen op een webpagina zijn JPEG (voor fotos) en GIF (voor andere
afbeeldingen). De keuze voor deze fileformaten is ingegeven door hun
compactheid, waardoor ze vlugger door te pompen zijn naar de computer van de
bezoeker.
In het volgende voorbeeld creëren we een pagina met afbeeldingen.
<html>
<head>
<title>Mijn eerste webpagina met afbeeldingen</title>
</head>
<body>
<img src=logo.gif alt=Hier staat het logo van onze organisatie>
Titelpagina van onze website
<a href=inhoud.htm><img src=inhoud.gif alt=Klik hier om naar de
inhoudstafel te gaan></a>
</body>
</html>
Een afbeelding toevoegen aan een webpagina doe je met de tag <img>,
die in tegenstelling tot veel andere tags geen sluit-tag nodig heeft.
</img> is met andere woorden niet nodig.
De eerste afbeelding die we toevoegen, is een logo dat te vinden is in het
bestand logo.gif, vandaar het attribuut src=logo.htm. Zeer belangrijk is dat
aan dit logo een alternatieve tekst gekoppeld is die de hulpmiddelengebruiker
te zien krijgt, waardoor hij weet wat de afbeelding betekent.
De tweede afbeelding zit ingebakken tussen de tags <a> en </a>, die
een hyperlink specificeren. Door dus op deze afbeelding te klikken, kom je in
een andere pagina terecht. Ook hier is de alternatieve tekst belangrijk, want
hij zorgt ervoor dat de hulpmiddelengebruiker op de hoogte wordt gebracht van
de functie van deze link.
Richtlijn Toegankelijkheid
Gebruik bij elke afbeelding de alt-tag, die de bezoeker tekstuele informatie
geeft over de afbeelding. De alternatieve tekst wordt namelijk getoond als je
het inladen van afbeeldingen in het bladerprogramma uitzet.
In het geval van een illustratieve afbeelding moet de alternatieve tekst de
afbeelding beschrijven. In het geval van een aanklikbare afbeelding (dat is een
figuur waaraan een koppeling vastzit) moet de alt-tekst de functie van de link
beschrijven en dus niet de afbeelding zelf!
3. Stijlbladen
Een uniek kenmerk van de HTML-taal is dat je de inhoud van de webpagina strikt
gescheiden kunt houden van zijn vormgeving. Daartoe heb je stijlbladen (style
sheets) ter beschikking. In een stijlblad kun je de opmaak (lettertype,
lettergrootte, letterkleur, achtergrondkleur, uitvulling, tekstdecoraties...)
van een bepaald element vastleggen. Zo kun je stijlbladen gebruiken om de
vormgeving van de diverse titelniveaus, tekstparagrafen, onderschriften bij
tabellen, koppelingen... te definiëren. Deze manier van werken biedt een
paar belangrijke voordelen: je moet de opmaak slechts één keer
(en dus bijvoorbeeld niet voor elke titel opnieuw) definiëren en bovendien
is het makkelijk om de opmaak van alle titels te wijzigen: je hoeft de opmaak
maar éénmaal aan te passen, namelijk in het stijlblad van het
corresponderende titelniveau.
In het volgende voorbeeld maken we één en ander duidelijk.
<html>
<head>
<title>Mijn eerste webpagina met stijlbladen</title>
<style type=text/css>
body {background-color : blue; color : yellow; margin-left : 100px}
p {font-family : verdana; font-size : 12; font-weight : bold; line-height :
18pt}
h1 {font-family : verdana; font-size : 18; font-weight : bold; line-height :
24pt}
</style>
</head>
<body>
<h1>Verzameling van informatie</p>
<p>Er wordt zoveel mogelijk nuttige informatie voor de doelgroep
verzameld.</p>
<h1>Verspreiding van informatie</p>
<p>De verzamelde informatie wordt zo ruim mogelijk verspreid naar de
volledige doelgroep. Als kanalen hiervoor hanteren we telefonische
dienstverlening en ons driemaandelijks tijdschrift.</p>
<a href=inhoud.htm><img src=inhoud.gif alt=Klik hier om naar de
inhoudstafel te gaan></a>
</body>
</html>
Omdat de stijlbladen voor het hele document gelden, is het logisch dat ze in
de hoofding (head) van het HTML-document gedefinieerd worden. Ze kunnen echter
ook als apart document aan je HTML pagina gelinkt worden. Dat gebeurt tussen de
tags <style> en</style>, waar je de gemeenschappelijke
opmaak-elementen voor de hele pagina (body) en de opmaak van de titels (h1) en
de tekstparagrafen (p) aantreft. Voor de body worden de achtergrondkleur
(blauw), de tekstkleur (geel) en de linker marge (100 beeldpunten)
gedefinieerd. Voor de titels en de tekstparagrafen worden het lettertype
(Verdana), de lettergrootte (respectievelijk 18 en 12 punten), de letterstijl
(vet gedrukt) en de interlinie (respectievelijk 24 en 18 punten) gedefinieerd.
Bij de inhoud van de pagina (body) wordt via de tag-paren <p> </p>
en <h1> </h1> aangeduid welke tekst als paragraaftekst en welke als
titel moet worden vormgegeven.
Richtlijn Toegankelijkheid
Gebruik zoveel mogelijk stijlbladen voor de opmaak van je paginas. Zo ben je er
zeker van dat een slechtziende bezoeker het uiterlijk van de pagina kan
wijzigen
4. Hoe het verder moet...
Hiermee besluiten we onze minicursus HTML. De bedoeling was namelijk niet om
ieder van u om te toveren tot een ervaren webpaginamaker, maar wel om een
smaakmaker te presenteren in de hoop dat een paar lezers geïnteresseerd
raken.
Als u zich verder wilt verdiepen in de wondere wereld van de HTML-code, dan
bevelen we de volgende (overigens vlot met hulpmiddelen toegankelijke) webstek
warm aan: http://www.dsdelft.nl/html/start.htm.
Jeroen Baldewijns
Met de Drempels Weg Openingsmanifestatie startte de Nederlandse overheid
haar grootse sensibiliseringscampagne voor internet-toegankelijkheid. Nu de
webtoegankelijkheid in de Verenigde Staten wettelijk geregeld is en ook in
Europese politieke kringen aandacht besteed wordt aan deze problematiek, wil
Nederland het voortouw nemen.
Onder massale belangstelling van personen met een visuele handicap,
professionelen uit de gehandicaptensector en websitebouwers lichtten Margo
Vliegenthart (staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Roger
van Boxtel (minister van Grote Steden- en Integratiebeleid) de doelstellingen
van dit project toe.
De hoofddoelstelling is uiteraard zoveel mogelijk websitebouwers ertoe te
brengen hun paginas ook toegankelijk te maken voor personen met een handicap.
Deze doelgroep wordt zo ruim mogelijk omschreven en omvat naast slecht- en
niet-zienden ook personen met auditieve, motorische en cognitieve beperkingen.
Om deze doelstelling te realiseren, werden door de staatssecretaris vier
ambassadeurs aangesteld; zij zullen enerzijds de websitebouwers sterk
sensibiliseren en anderzijds ook voorlichting geven aan de eigen achterban, de
gehandicapten. Zodra er voldoende toegankelijke websites bestaan, zal de
aandacht toegespitst worden op het creëren van een aanbod van
internetcursussen voor personen met een handicap.
Naast het officiële gedeelte op het hoofdpodium vonden op deze dag een groot aantal andere interessante activiteiten plaats:
De plenaire afsluiting kon rekenen op de steun van een opmerkelijke
gastspreker: Judy Brewer, directeur van het Web Accessibility Initiative. Zij
lichtte de speerpunten van haar organisatie toe en kwam de initiatiefnemers van
Drempels Weg een hart onder de riem steken.
Aan het eind van deze manifestatie werd een intentieverklaring ondertekend door
15 verenigingen, bedrijven en gemeentes en door alle Nederlandse ministeries.
Daarmee engageren zij zich ertoe hun site tegen het einde van dit jaar volledig
toegankelijk te maken voor personen met een handicap.
Het was een contact- en leerrijke dag, al moet er aan de internetcursussen
voor mensen met een handicap nog flink gewerkt worden.
Meer info: www.drempelsweg.nl
Gerrit Van den Breede
Blindenzorg Licht en Liefde organiseerde in samenwerking met Rudi Canters op 19 april jongsleden een studiedag over de toegankelijkheid van websites. Toegankelijkheid slaat hier in de eerste plaats op aspecten die van essentieel belang zijn voor niet- en slechtzienden. De studiedag werd voorafgegaan door een persconferentie waarop het nieuwe webtoegankelijkheidslabel werd voorgesteld.
Het Blindsurfer label
Het internet vormt een onuitputtelijke informatiebron die visueel gehandicapten
de beste kansen biedt op een volledige en gelijktijdige toegang tot informatie.
Helaas zijn veel websites slechts moeizaam of helemaal niet toegankelijk of
bruikbaar voor mensen met een visuele handicap. Het eerste Vlaamse
webtoegankelijkheidslabel wil een stimulans zijn voor de webbouwers om concreet
werk te maken van webtoegankelijkheid. Daarnaast vormt het label ook een
herkenningspunt voor de visueel gehandicapte internetter.
Het nieuwe label bestaat uit enerzijds een surfplank , die de voornaamste
activiteit van internetgebruikers symboliseert (en het logo van Blindenzorg
Licht en Liefde op het zeil draagt) en anderzijds een witte stok, die als het
handelsmerk van personen met een visuele handicap kan worden beschouwd. Het
logo was een idee van Rudi Canters en het werd uitgevoerd door Phaedra Bosmans.
Het is de bedoeling zoveel mogelijk websites te controleren op toegankelijkheid
en bruikbaarheid. Een aantal enthousiaste blinde internetgebruikers zullen
daarbij helpen. Sites die vlot bruikbaar zijn, krijgen de toestemming om het
nieuwe label te gebruiken op hun homepage. Elke website die het label voert,
krijgt een link op de website van Rudi Canters en die van Blindenzorg Licht en
Liefde.
Tijdens de persconferentie werden de eerste drie BlindSurfer-labels toegekend
aan de stad Gent, de subsite van de Handigids van het ministerie van Sociale
Zaken en de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling).
Het grote verschil met het bekende internationale "Bobby
Approved"-label is dat de controle op toegankelijkheidsaspecten bij Bobby
door een computer gebeurt. Dat heeft als nadeel dat er bijvoorbeeld wel
gecontroleerd wordt op een toegevoegde "alt-tag" bij figuren, maar
dat niet gecontroleerd kan worden of daar wel een zinvolle beschrijving staat.
Zo kan het voorkomen dat de alt-tag de nietszeggende omschrijving "picture
408" bevat. Op basis daarvan wordt dan wel het "Bobby
Approved"-label toegekend. Zoiets is ondenkbaar als toegankelijkheid door
mensen gecontroleerd wordt. Om een wildgroei van allerlei
toegankelijkheidslabels te voorkomen, zou het goed zijn als er samenwerking
tussen de verschillende initiatieven komt.
De studiedag
Na de persconferentie startte de studiedag, waarop ruim vijftig
belangstellenden aanwezig waren. Onder de deelnemers bevonden zich een groot
aantal webmasters en andere mensen die betrokken zijn bij de realisatie van
websites. Dat was dan ook het beoogde doelpubliek.
Na de welkomstbegroeting en een woordje van de afgevaardigde van het kabinet
van minister Mieke Vogels, kon het inhoudelijke deel starten. Professor Jan
Engelen, hoofd van de Onderzoeksgroep Document Architecturen van de K.U.Leuven,
deed een uitvoerig betoog over het belang van toegankelijke en bruikbare
informatie op het web. De verschillende soorten browsers en e-mailprogramma's
die bruikbaar zijn, passeerden de revue. Reeds van bij het prille begin van het
web waren er mensen en groeperingen die het belang van toegankelijke websites
inzagen. Daaruit zijn dan diverse organisaties en initiatieven gegroeid,
waarvan de bekendste het Web Accessibility Initiative (WAI) is. Het WAI is
zowat te beschouwen als de wereldwijde "moederorganisatie" wat
betreft internettoegankelijkheid. Na tien jaar sensibilisering is nu het moment
gekomen waarop politieke beslissingen genomen moeten worden. In Amerika heeft
men dat reeds een aantal jaren geleden goed begrepen: een wet zegt er dat
toegankelijkheid gegarandeerd moet zijn. In Europa is ondertussen de politieke
verantwoordelijkheid voor het nemen van toegankelijkheidsinitiatieven groter
dan ooit tevoren. Dit najaar wordt België politiek voorzitter van de EU en
traditioneel hebben landen-voorzitters (Portugal, Frankrijk en Zweden) tijdens
hun voorzitterschap extra aandacht besteed aan de integratie van personen met
een handicap. Jan Engelen drukte zijn bezorgdheid uit over de onduidelijkheid
die er heerst nu België op het punt staat voorzitter te worden. Hij vreest
dat onder het Belgische voorzitterschap weinig of niets meer zal overblijven
van deze Europese trend. Zeker gezien de huidige, voortslepende onduidelijkheid
over de afbouw van een onafhankelijk adviesorgaan als Vlicht.
Jeroen Baldewijns, technisch adviseur bij Blindenzorg Licht en Liefde, ging
vervolgens in op de prioriteit 1-richtlijnen voor het maken van een
toegankelijke website. Die richtlijnen en nog veel meer informatie zijn terug
te vinden in de brochure "Krijtlijnen voor een leesbare website".
Deze handige folder is gratis verkrijgbaar bij Blindenzorg Licht en Liefde.
Ervaringsdeskundige Rudi Canters demonstreerde enkele websites die niet of
slecht toegankelijk zijn. Dat confronteerde het publiek meteen met de
praktische problemen die zich voordoen wanneer een niet-ziende op het web naar
informatie zoekt.
Jeroen gaf enkele concrete voorbeelden van HTML-code die van toepassing zijn
bij toegankelijke sites. Dit gedeelte was voor de deelnemers die vertrouwd zijn
met het maken van websites uiteraard interessant en praktisch. Deze technische
uiteenzetting is ook terug te vinden in een bijlage die bij de eerder vermelde
brochure "Krijtlijnen voor een leesbare website" hoort. Ze geeft in
vijf pagina's een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten bij het
schrijven van HTML-code.
Een goed plan is het halve werk. Daarom werd ook een zesstappenplan ontvouwd om
te komen tot een toegankelijke en bruikbare website. Ook het verkrijgen van het
BlindSurfer-toegankelijkheidslabel hoort daarbij. Een toegankelijke website is
nooit definitief klaar. Het is zaak om de site toegankelijk te houden bij het
doorvoeren van updates!
Voor meer inlichtingen en de vermelde brochures en documenten kunt u terecht
bij:
Jeroen Baldewijns
Blindenzorg Licht en Liefde
Ernest Solvaystraat 77
B - 3010 Leuven
Telefoon: +32 (0)16 73 52 40
Fax: +32 (0)16 35 35 04
E-mail: jeroen.baldewijns@pandora.be
Website: www.blindenzorglichtenliefde.be
Toegankelijkheid:
-Adres: http://www.sip.be/kis
-Opmaak: voornamelijk tekst
-Keuze tussen tekst- en grafische versie: ja
-Koppelingen naar andere sites: ja
-Ophaalmogelijkheid: nee
-Invulscherm(en): nee
-Kaders: ja
Inhoud:
Op deze website maakt u uitgebreid kennis met het Koninklijk Instituut
Spermalie uit Brugge. Op het welkomstscherm kunt u kiezen uit drie versies van
de website: niet aangepast, aangepast voor slechtzienden en aangepast voor
braillisten.
-Op de niet-aangepaste site zijn een Flash-filmpje en enkele foto's verwerkt.
Verder gaat het hoofdzakelijk toch om tekstuele gegevens.
-Op de aangepaste versie voor slechtzienden beschikt de bezoeker over
uitgebreide en gebruiksvriendelijke mogelijkheden om voor- en
achtergrondkleuren in te stellen.
-Er bestaan twee verschillende aangepaste versies voor braillisten, waardoor u
opnieuw moet kiezen. De eerste versie is aangepast voor schermuitleessoftware,
zoals bijvoorbeeld Jaws of Virgo, waarbij spraak- en brailleweergave
ondersteund worden. De tweede versie bevat gedeeltelijk ingesproken
boodschappen (wav-files) die via de computer beluisterd kunnen worden.
Toegankelijkheid:
-Adres: http://www.rehadat.de
-Opmaak: grafische presentatie met veel tekstinformatie
-Keuze tussen tekst- en grafische versie: ja
-Koppelingen naar andere sites: nee
-Ophaalmogelijkheid: nee
-Invulscherm(en): ja
-Kaders: ja
Inhoud:
Rehadat biedt de surfer een databank omtrent hulpmiddelen voor gehandicapten en
wordt opgezet door het "Institut der Deutschen Wirtschaft" uit
Keulen. De databank kan online geraadpleegd worden, maar is ook op cd-rom
verkrijgbaar, naar keuze in een DOS- of Windows-versie.
-De site is meertalig (Duits, Engels, Frans en Spaans), maar niet alle
onderdelen zijn volledig vertaald. Het opzoeken in de databank verloopt
hoofdzakelijk in het Duits.
-Rehadat bevat informatie over 20.000 in Duitsland beschikbare hulpmiddelen,
een beschrijving van 3.000 casussen, informatie over de Duitse wetgeving
terzake, adressen, research-projecten en literatuur.
-De site heeft het "Bobby Approved"-label gekregen, wat bepaalde
garanties biedt aangaande toegankelijkheid.
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: camera op rolstatief
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: afhankelijk van tv
Vergroting: afh. van schermdiagonaal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Autofocus en elektrische zoom: ja
Pc-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
Producent:
ENHANCED VISION SYSTEMS
2130 Main Street, Suite 250
Huntington Beach, CA 92648
Verenigde Staten
E-mail: sales@enhancedvision.com
Website: www.enhancedvision.com/flipper.htm
Leveranciers en prijzen:
-België: Integra: 102.786 BEF / 2.548 EUR (april 2001, excl. BTW)
-Nederland: Evision Optics: 5.615 NLG / 2.548 EUR (april 2001, excl. BTW)
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: camera op rolstatief
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: afhankelijk van tv
Vergroting: afh. van schermdiagonaal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: nee
Autofocus en elektrische zoom: ja
Pc-aansluiting: nee
Aanvullende informatie:
Producent:
ENHANCED VISION SYSTEMS
2130 Main Street, Suite 250
Huntington Beach, CA 92648
Verenigde Staten
E-mail: sales@enhancedvision.com
Website: www.enhancedvision.com/flipperport.htm
Leveranciers en prijzen:
-België: Integra: 169.307 BEF / 4.197 EUR (april 2001, excl. BTW)
-Nederland: Evision Optics: 9.249 NLG / 4.197 EUR (april 2001, excl. BTW)
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: afh. van monitor
Vergroting: afhankelijk van schermdiagonaal
Elektronische leeslijnen: ja
Elektronische beeldafdekking: ja
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Autofocus en elektrische zoom: ja
Pc-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
Producent:
PULSE DATA INTERNATIONAL
P.O. Box 3044
Christchurch
Nieuw-Zeeland
Telefoon: +64 3 384 4555
Fax: +64 3 384 4933
E-mail: sales@pulsedata.com
Website: www.pulsedata.co.nz/handlers/index.cfm/4,0,53,html
Leveranciers en prijzen:
-België: Sensotec: 167.450 BEF / 4.151 EUR (april 2001, incl. BTW)
ISO 9999 21.06.03
Basiskenmerken:
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 46 cm (18 inch)
Vergroting: 2 tot 50 maal
Elektronische leeslijnen: nee
Elektronische beeldafdekking: nee
Keuze tekst- en achtergrondkleur: ja
Autofocus en elektrische zoom: ja
Pc-aansluiting: ja
Aanvullende informatie:
Producent:
BAUM
Schloss Langenzell
69257 Wiesenbach
Duitsland
Telefoon: +49 6223 490 90
Fax: +49 6223 490 999
Email: infomail@baum.de
Website: www.baum.de/English/visiopc.htm
Leverancier en prijs:
-België: Erocos: prijs op aanvraag
ISO 9999 21.09.09
Basiskenmerken:
Drukprocédé: enkelzijdig
Druksnelheid: 35 tot 90 sec/blad
Papier: kettingpapier/losse vellen/op rollen
Multi-copy functie: nee
Achtpuntsbraille: ja
Grafische mode: ja
Spraakondersteuning: ja
Aanvullende informatie:
Producent:
VIEWPLUS TECHNOLOGIES
Business Enterprise Center
800 NW Starker Avenue
Corvallis, OR 97330
Verenigde Staten
Telefoon: +1 541 754 4002
Fax: +1 541 738 6505
E-mail: vpt@viewplustech.com
Website: www.viewplustech.com/products.html
Leverancier en prijs:
-Verenigde Staten: ViewPlus Technologies: 9.750 USD
ISO 9999 21.09.27
Basiskenmerken:
Versie: 1.0
Ontworpen voor: Windows NT / 2000
Vergroting MS-DOS: niet van toepassing
Vergroting MS-Windows: 1 tot 48 maal
Gladde randen (smooth fonts): ja
Kleuren instelbaar: ja
Beeld inverteerbaar: ja
Hogere resoluties ondersteund: ja
Aanvullende informatie:
Producent:
BAUM
Schloss Langenzell
69257 Wiesenbach
Duitsland
Telefoon: +49 6223 490 90
Fax: +49 6223 490 999
E-mail: infomail@baum.de
Website: www.baum.de/English/enggalileo.htm
Leverancier en prijs:
-België: Erocos: wordt enkel meegeleverd met Virgo
ABERIS
Groeneweg 58
B - 3001 Heverlee
Telefoon: +32 (0)16 23 49 09
Fax: +32 (0)16 23 56 62
E-mail: aberis@pandora.be
ADVANCED TECHNICS
Tweehuizenweg 81, bus 9
B - 1200 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 763 09 08
Fax: +32 (0)2 763 09 08
E-mail: info@ advtechnics.com
ALVA
Leemansweg 51
NL - 6827 BX Arnhem
Telefoon: +31 (0)26 38 41 384
Fax: +31 (0)26 38 41 300
E-mail: info@alva-bv.nl
BLINDENZORG LICHT EN LIEFDE
Hulpmiddelendienst
Oudenburgweg 40
B - 8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 40 60 52
Fax: +32 (0)50 38 64 83
E-mail: hulpmid@blindenzorglichtenliefde.be
BRAILLELIGA
Engelandstraat 57
B - 1060 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 533 32 11
Fax: +32 (0)2 537 64 26
DATA BRAILLE SERVICE
Sporthalplein 3
B - 2610 Wilrijk
Telefoon: +32 (0)3 828 80 15
Fax: +32 (0)3 828 80 16
E-mail: dbs@club.innet.be
EDITEC
5, rue des Berceaux
B - 7061 Casteau
Telefoon: +32 (0)65 72 32 45
Fax: +32 (0)65 72 38 16
ERGRA ENGELEN
Kerkstraat 23
B - 2845 Niel
Telefoon: +32 (0)3 888 11 40
Fax: +32 (0)3 888 14 36
E-mail: jos.engelen@ergra-engelen.be
ERGRA LOW VISION
Carnegielaan 4 - 14
NL - 2517 KH Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 311 40 70
Fax: +31 (0)70 311 40 71
E-mail: info@ergra-low-vision.nl
EROCOS INTERNATIONAL
Onze-Lieve-Vrouwstraat 90
B - 3550 Zolder
Telefoon: +32 (0)11 53 34 54
Fax: +32 (0)11 53 34 55
E-mail: erocos@innet.be
EUREVA
Saturnusstraat 95
NL - 2516 AG Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 38 55 209
EUROBRAILLE BELGIQUE
90-92, avenue Dailly
B - 1030 Bruxelles
Telefoon: +32 (0)2 241 65 68
EVISION OPTICS
Postbus 18568
NL - 2502 EN Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 311 40 90
Fax: +31 (0)70 311 40 91
E-mail: info@evision.nl
INTEGRA
Naamsesteenweg 386
B - 3001 Heverlee
Telefoon: +32 (0)16 35 31 30
Fax: +32 (0)16 35 31 44
E-mail: info@integra-belgium.com
KOBA VISION
De Oude Hoeven 6
B - 3971 Leopoldsburg
Telefoon: +32 (0)11 34 45 13
Fax: +32 (0)11 34 85 25
KOMPAGNE
Winthontlaan 200
NL - 3526 KV Utrecht
Telefoon: +31 (0)30 287 05 64
Fax: +31 (0)30 289 85 60
E-mail: info@kompagne.nl
LVI BELGIUM
Meylstraat 4
B - 2540 Hove
Telefoon: +32 (0)3 455 92 64
Fax: +32 (0)3 455 92 88
E-mail: info@lvi.be
LVBC
James Wattstraat 13B
NL - 2809 PA Gouda
Telefoon: +31 (0)182 525 889
Fax: +31 (0)182 670 071
E-mail: info@lvbc.nl
N. JONKER
Duifhuis 5
NL - 3862 JD Nijkerk
Telefoon: +31 (0)33 245 37 05
Fax: +31 (0)33 245 00 04
REINECKER REHA TECHNIK NL
Oudenhof 2D
NL - 4191 NW Geldermalsen
Telefoon: +31 (0)345 585 160
Fax: +31 (0)345 585 169
E-mail: reinecker.nl@worldonline.nl
SENSOTEC
Gistelsteenweg 112
B - 8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 39 49 49
Fax: +32 (0)50 39 49 46
E-mail: info@sensotec.be
STICHTING SPITS
Blijdestijn 15
NL - 6714 DX Ede
Telefoon: +31 (0)318 63 16 82
E-mail: stichting.spits@inter.nl.net
SPIN SOFTWARE
Hogeweg 227A
NL - 3816 BS Amersfoort
Telefoon: +31 (0)33 479 00 20
Fax: +31 (0)33 470 05 97
E-mail: info@spinsoftware.nl
TIEMAN BELGIE
Baron Ruzettelaan 29
B - 8310 Brugge
Telefoon: +32 (0)50 35 75 55
Fax: +32 (0)50 35 75 64
TIEMAN NEDERLAND
Koddeweg 39-41
NL - 3184 DH Hoogvliet
Telefoon: +31 (0)10 231 35 55
Fax: +31 (0)10 231 35 90
E-mail: info@tieman.nl
VAN DEN BOS OPTICAL
LOW VISION
De Moucheronstraat 55
NL - 2593 PX Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 383 62 69
Fax: +31 (0)70 381 46 13
VAN HOPPLYNUS VISION CARE
Koningsstraat 101
B - 1000 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 214 09 50
Fax: +32 (0)2 214 09 57
VAN LENT SYSTEMS
Lithoyensedijk 25a
NL - 5396 NC Lithoyen
Telefoon: +31 (0)412 64 06 90
Fax: +31 (0)412 62 60 25
WORLDWIDE VISION
Oude Hondsbergselaan 9
NL - 5062 SM Oisterwijk
Telefoon: +31 (0)13 528 56 66
Fax: +31 (0)13 528 56 88
E-mail: info@worldwidevision.nl
17 tot 19 juli 2001: Sight Village 2001
Jaarlijkse beurs waar hoofdzakelijk Britse producenten en leveranciers van
hulpmiddelen voor visueel gehandicapten een stand hebben. De beurs vindt plaats
in een blindenschool. De toegang is gratis.
Plaats: Queen Alexandra College, Birmingham, Groot-Brittannië
Info: Stewart Morehead
Mark Nickless
Queen Alexandra College
49 Court Oak Road
Harborne
GB - Birmingham B17 9TG
Telefoon: +44 121 428 5050
Fax: +44 121 428 50347
Website: www.qac.ac.uk
24 tot 29 juli 2001: Fifth DbI (Deaf Blind International) European
Conference on Deafblindness
Vijfde Europese conferentie over onderzoek en ontwikkelingen aangaande
doofblindheid.
Plaats: Nederland
Info: Anneke Balder
Stichting 5th DbI European
PO Box 222
NL - 3500 AE Utrecht
Telefoon: +31 (0)30 276 99 70
Fax: +31 (0)30 271 28 92
E-mail: sdg@wxs.nl
Website: http://www.deafblindinternational.org
(*) 28 tot 31 augustus 2001: CVHI 2001
Conference and Workshop on Assistive Technologies for Vision and Hearing
Impairment
De eerste in een nieuwe reeks internationale conferenties over technologie en
ontwikkelingen ten behoeve van gehandicapten. Dit evenement richt zich
hoofdzakelijk tot professionelen. Er zijn ook studiebeurzen beschikbaar voor
mensen in opleiding.
Plaats: Hotel Il Ciocco, Castelvecchio Pascoli, Lucca, Italië
Info: Ms. Vi. Romanes
Department of Electronics and Electrical Engineering
University of Glasgow
Scotland
GB - Glasgow G12 8QQ
E-mail: v.romanes@elec.gla.ac.uk
(*) 3 tot 6 september 2001: AAATE Conference 2001
6th European Conference for the Advancement of Assistive Technology
Internationale conferentie over de technologische vooruitgang van hulpmiddelen
voor gehandicapten. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot
professionelen.
Plaats: Ljubljana, Slovenië
Info:
AAATE Conference 2001
Prof. Dr. Crt Marincek
c/o Cankarjev Dom
Cultural and Congress Centre
Congress Department
Presernova 10
SL - 1000 Ljubljana
Telefoon: +386 61 223 841
Fax: +386 61 217 431
E-mail: kongres@cd-cc.si
Website: http://www.cd-cc.si/AAATE2000
(*) 2 tot 5 oktober 2001: REHACare International 2001
Internationale beurs over hulpmiddelen voor gehandicapten, ouderen en chronisch
zieken. Deze beurs heeft voor de twaalfde keer plaats en is de opvolger van
REHA.
Plaats: Düsseldorf, Duitsland
Info: Messe Düsseldorf
P.O. Box 10 10 06
D - 40001 Düsseldorf
Telefoon: +49 211 45 60 01
Fax: +49 211 45 60 668
E-mail: info@messe-duesseldorf.de
Website: http://www.rehacare.de
(*): Activiteiten waar Vlicht - Cel Infovisie, Blindenzorg Licht en Liefde, Visio en/of Sonneheerdt aan deelnemen
Driemaandelijks tijdschrift over technische hulpmiddelen voor blinde en slechtziende mensen. Verkrijgbaar in zwartdruk, grootdruk, braille, op audiocassette en in diverse elektronische formaten.
Redactie:
Vlicht - Cel Infovisie
Tel.: +32 (0)16 33 23 92
E-mail: gerrit.vandenbreede@esat.kuleuven.ac.be
Visio
Tel.: +31 (0)356 98 57 11
E-mail: helenevanharten@visio.nu
Blindenzorg Licht en Liefde
Tel.: +32 (0)16 73 52 40
E-mail: technisch.advies@blindenzorglichtenliefde.be
Sonneheerdt
Tel.: +31 (0) 341 498 498
E-mail: gpape@sonneheerdt.nl
Redactieteam: Gerrit Van den Breede
Helene van Harten
Jeroen Baldewijns
Gerhard Pape
Jan Engelen
Vormgeving: zwartdruk, grootdruk en braille: Proson
diskette: Gerrit Van den Breede
cassette: FNB
Abonnementen:
België: 900 BEF
Nederland: 49 NLG
Andere landen: 1.100 BEF
Wie zich wenst te abonneren, kan contact opnemen met de redactie op de bovenstaande adressen. Zonder schriftelijk tegenbericht wordt uw abonnement automatisch verlengd bij het begin van een nieuwe jaargang.
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Engelen
Vloerstraat 67
B - 3020 Herent
De redactie is niet verantwoordelijk voor ingezonden artikelen. Enkel
teksten die ondertekend zijn, worden opgenomen. De redactie behoudt zich het
recht voor, ingezonden stukken in te korten. Het redactieteam kan niet
aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens die door leveranciers of
producenten werden meegedeeld.
© Artikels uit deze publicatie kunnen overgenomen worden na schriftelijke
toestemming van de uitgever.