Portretten

Mariek Vanbuel: tentoonstelling in "Hannah" (januari-februari 2014)

Tot voor kort was het portret een minderwaardig genre in de schilderkunst. Nu het woord "selfie" uitgeroepen werd tot het woord van 2013 kunnen we eens nadenken over het bestaansrecht, de meerwaarde van geschilderde portretten die op een veel minder blitse, snelle manier tot stand komen. Kan een foto, die een momentopname is, het schilderij totaal verdringen?

Van Lucian Freud is algemeen geweten dat hij soms jaren deed over een portret. Zijn modellen werden onderworpen aan zeer veel, urenlange poseersessies. Zijn portretten spreken dan ook... er naar kijken doe je best traag om er telkens meer en meer in te ontdekken.

De behoefte bij kunstenaars zal blijven bestaan om met verf en penseel een eigen wereld te scheppen: om op canvas iets tot leven te wekken of om een herinnering aan iets of een dierbaar iemand vast te leggen.

Een kleuter doet het trouwens ook al : een "kopvoeter" tekenen of schilderen. Zo geeft hij zichzelf een plaats in de hem omringende wereld.

Voor mij persoonlijk is het enorm fascinerend en een grote uitdaging om in een geschilderd portret de mensen uit mijn omgeving een klein beetje te " ver-eeuwigen". Ik heb trouwens de grootste bewondering voor DE groten uit de kunstgeschiedenis zoals Velasques, Van Dyck, Rembrandt,... Kijken naar een van hun portretten doet toch honderden jaren overbruggen, je hebt bijna oogcontact met de geportretteerde over de eeuwen heen. Magisch!

Er zijn ook hedendaagse kunstenaars die op een vernieuwende, soms eigenzinnige manier de portretkunst doen herleven: bvb.  Marlene Dumas, Michael Borremans, Gerhard Richter. Zij zijn mijn grote voorbeelden maar het is onmogelijk en ook volslagen zinloos om deze meesters ook maar trachten te imiteren.

Ik schilder en betrap er mij telkens op dat ik eigenlijk steeds terugval op de voorstelling van mensen waar ik een grote affiniteit mee heb. Soms schilder ik hen niet meteen voor een toeschouwer herkenbaar  maar toon ik iets wat voor mij persoonlijk een beeld van hen oproept. De kleuren zijn ingehouden en sober.

Er zijn ook een aantal portretten gebaseerd op zeer oude familiefoto's. Daar gebruikte ik verweerd, zichtbaar door de tijd aangetast canvas als drager. Er is letterlijk en figuurlijk een heel stuk familiegeschiedenis in verborgen. Hoe je als toeschouwer er naar kijkt is weer een nieuw en even boeiend verhaal.

Mariek Vanbuel